Shtatë vepra botërore në albumin e sopranos Vita Guhelli, shpërfaqin origjinalitetin e ninullave në formën më sublime

Era Berisha

Gjëja e parë që krijon njeriu në këtë botë kur lind është lëshimi i zërit. Disa nga këta zëra janë më të veçantë se të tjerët, kanë një timbër të shndritshëm e të bukur që magjeps gjithkënd. Pra, në njëfarë forme është një bekim që i epet njeriut qysh në lindje, dhe sopranoja Vita Guhelli padyshim që është njëra ndër të bekuarit. Me një zë karakteristik, i cili arrin nota të ndryshme, ajo thellë në vete ka një aftësi të pamasë dhe unike. Shumë këndshëm nëpërmjet zërit, Guhelli thumbon atmosferën pa mëshirë, shkruan KultPlus.

Kur një soprano këndon, kordat vokale dridhen dhe skajet e kordave bashkohen, kësisoj lëshohet tingulli nga brendësia. Për të perfeksionuar këta tinguj, duhet shumë kohë, përkushtim, mund dhe një mori ushtrime. Sopranoja Guhelli tashmë ka kohë që ka gjelbëruar zërin e saj drejt maturimit, dhe krejt këtë e ka arritur me shumë pasion dhe dashuri të skajshme. Për fillet e saj dhe për publikimin e albumit të fundit të titulluar “Nana”, në një intervistë për KultPlus, sopranoja Guhelli ka treguar shumëçka.

Gjithçka kishte nisur kur ajo qe pesë vjeçe dhe interpretimin e saj të parë e pati bë me nënën e vetë, të cilës sot ia dedikon albumin më të fundit. Magjia që ajo kishte ndjerë në skenë ka qenë shumë e veçantë, e ka joshë që të bëhej pjesë e pandashme e saj. Si fëmijë, ajo ka pas rastin të këndojë në koncerte të ndryshme shkollore, mirëpo muzika për të tashmë kishte marr tjetër kuptim. Edhe shkollën e mesme e kishte vijuar, fillimisht për piano e pastaj edhe për këndim. Ajo e ka ditur se skena tashmë i kishte futur rrënjët diku brenda qosheve të zemrës së saj.

Këto përvoja të hershme të saj, padyshim që ndihmuan në formësimin e pasionit të saj për muzikën, më konkretisht për këndimin, dhe tash s’kishte më kthim prapa. Ndërsa, instrumenti i pianos, qe një dashuri tjetër që ajo e themeloi në ndërkohë, duke nisur kështu rruga e saj drejt edukimit muzikor profesional. Mirëpo, këndimi mbetet për të, reflektimi më i thellë i shpirtit dhe artit të saj. “Zëri është arti më sublim për të shprehur emocionet dhe ndjenjat.”

Së fundmi, sopranoja Guhelli ka publikuar albumin e saj më të ri, “Nana”, dhe të në njëjtën kohë edhe motra e saj, Vesa Guhelli ka hapur ekspozitën e saj me emrin dhe domethënien e njëjtë. Albumi “Nana” përmbledhë vepra të kompozitorëve shqiptarë, evropianë dhe botërorë si: Manuel de Falla, José María Cano, Massimo Audiello, Enver Shëngjergji, Fernando Obradors, José Ramón Gomis dhe Takahiro Obata.

Këto vepra në aspektin përmbajtësor dhe kompozicional pasqyrojnë siluetën e nënës përmes formës më sublime – Ninullës. Sopranoja Guhelli na ka treguar se objektivi kryesor i këtij projekti është pasqyrimi i një diversiteti kulturor etnik mbarë botërorë përmes veprave të karakterit të ninullave. Pra, ky album na vjen me ngjyrime të ndryshme kompozicionale me qëllimin e krahasimit dhe njohjes së këtij formati kompozicional i cili kryefjalë ka origjinalitetin e muzikës shqiptare dhe muzikën e kombeve të tjera kudo në botë.

Konsiderohet se si një urë lidhëse e diversitetit muzikor është gërshetuar kolona zanore e projektit “Nana” – vepra e një kompozitori shqiptar me veprat e kompozitorëve evropianë e botërorë, të periudhave të ndryshme stilistike muzikore dhe kulturore por të ngjashme në frymën përmbajtësore. Këta kompozitorë sjellin një identitet krijues të reflektuar në lajtmotive autentike por ndër vite me tendenca progresive dhe inovative interpretuese nga interpretues të shquar botërorë.

Duke e njohur dhe studiuar opusin e tyre krijues në përgjithësi, sopranoja Guhelli synim ka pasur që fryma kompozicionale të përkoj me atë interpretuese. Ajo mbetet e mahnitur dhe e befasuar me prezencën e vargut “Nina Nana” në veprat e kompozitorëve italianë dhe spanjollë.

Sipas saj, në aspektin përmbajtësor të vargjeve, ky rrjet ninullash tregon një unifikim dhe gjuhë universale në interpretimin më sublim – i nënës për fëmijën e saj. Po ashtu, projekti muzikor gërshetohet me artin vizual, gjegjësisht ekspozitës me fotografi i titulluar njashtu “Nana”, autore e të cilës është Vesa Guhelli, që i kushtohet fillimisht gruas që i solli dy artistet në jetë dhe sakrifikoi çdo gjë për to.

Bukurije Morina, nëna e tyre, me zërin e saj të bukur, i ka dhuruar atyre një botë të mbushur me nota, tinguj, melodi si dhe ëndrra të cilat tashmë veçse i kanë prekur. Ajo për to, mbetet shembulli më i mirë e gruas dhe nënës. Por ky projekt i cili gërsheton këto dy arte, po ashtu vjen si dedikim për të gjitha nënat kudo në botë.

Albumi “Nana” gjithsej ka shtatë vepra të kompozitorëve të ndryshëm evropian e botërorë. Çdo këngë sjell një diversitet të pasur muzikor duke kombinuar tingujt tradicionalë me elemente të muzikës moderne, për t’i ofruar publikut një përvojë unike dhe të ndjerë. “Do të veçoja këngën ‘Ninulla’ të kompozitorit Enver Shëngjergji, e cila është e vetmja vepër shqipe në këtë album. Kjo këngë, e shkruar 37 vite më parë, ka një rëndësi të veçantë për mua, si nga aspekti personal, ashtu edhe për emocionet që ajo sjell. Enver Shëngjergji, është dekoruar nga Republika e Shqipërisë për kontributin e tij të çmuar me titullin – Mjeshtër i Madh prandaj dhe për mua është një nder i veçantë të interpretoj kryeveprën e krijimtarisë së tij, e cila mbart vlera të mëdha kompozicionale dhe është një perlë e vërtetë ndër veprat e muzikës shqipe”, thotë sopranoja Guhelli.

Interpretimi i veprave klasike dhe studimi i tyre kërkon qartazi një punë të madhe. Është një proces që kërkon shumë për të arritur në perfeksion. Nevojitet një përkushtim serioz që përfshin studimin e gjuhës në të cilën është shkruar vepra, njohjen e diksionit, artikulimin e pastër, studimin e periudhës stilistike si dhe duhet një teknikë vokale të përsosur dhe një formë të mirë fizike. Sipas Guhellit, thelbësore është që interpretimi të përkojë me frymën kompozicionale dhe stilistike të veprës, për të krijuar një performancë të vërtetë dhe të ndjerë. Këto elemente bashkëpunojnë për të realizuar një interpretim të denjë.

Në këtë album janë të përfshira edhe disa vepra të cilat nuk i përkasin zhanrit të muzikës klasike por atij modern me ngjyrime të muzikës xhaz. Për sopranon Guhelli, këndimi me zërin natyral, i ofron asaj një emocion të veçantë dhe një ndjesi autenticiteti që e bën të ndjehet plotësisht në harmoni me disa këngë të caktuara, që kanë rëndësi personale për të.

“Para se të filloja studimet në drejtimin e solo këndimit – muzikës operistike, kam pasur mundësinë të eksperimentoj me zhanre të ndryshme, duke përfshirë muzikën moderne me nuanca xhaz, atë tradicionale italiane dhe spanjolle. Këtë përvojë e kam inkorporuar edhe në albumin tim, ku disa prej veprave, veçanërisht ninullat, kërkonin pikërisht këtë qasje të ndjerë dhe organike, duke krijuar një lidhje më të thellë me çdo tingull dhe mesazh që dua të përcjell”, thotë ajo.

Tutje, ajo ka treguar edhe momentin në të cilin e ka ndjerë se albumi “Nana” me tematikën e caktuar, ka qenë i domosdoshëm për artdashësit e muzikës klasike.

“Artisti e ndjen thellësisht kur një tematikë e caktuar mungon në peizazhin muzikor dhe zgjedh t’i japë asaj zë përmes krijimit të një albumi me frymë të njëjtë stilistike dhe përmbajtësore. Ky proces krijues vjen natyrshëm, si një përpjekje për të plotësuar boshllëqet artistike, duke sjellë në jetë një projekt që flet me koherencë të plotë përmes çdo tingulli dhe fjale. Një album i tillë nuk është thjesht një koleksion këngësh, por një udhëtim i përbashkët artistik dhe shpirtëror, që pasuron botën muzikore me diçka autentike dhe të ndjerë. Në këtë mënyrë, projekti nuk është vetëm një përmbledhje këngësh, por një koncept i lidhur ngushtë që përçon një mesazh të qartë dhe të unifikuar, duke pasuruar skenën muzikore me një kontribut unik dhe të menduar mirë.”

Për të përzgjedhur veprat e caktuara për një album, ekziston një proces që vazhdimisht duhet të burojë nga shija individuale e secilit, për të sjellë diçka autentike, të padëgjuar ndoshta më parë, apo edhe diçka eksperimentale. Por, për sopnraon Guhelli kjo ka qenë jo domosdoshmërisht e vështirë. Për të, i gjithë procesi ka ardhur nëpërmjet shijes artistike, mundësive teknike dhe atyre vokale. Çdo zgjedhje është bërë më shumë kujdes nga ana e saj. Janë marrë parasysh harmonitë mes potencialit të çdo artisti dhe mesazhi që është dëshiruar të përcjellët. Pra, procesi mbetet një udhëtim krijues, ku çdo këngë duhet të reflektojë jo vetëm stilin e saj personal, por edhe thellësinë emocionale që ajo kërkon të ndaj me publikun.

Si duket, tashmë publikimi i albumit “Nana” që përkoi me hapjen e ekspozitës me po të njëjtin titull nga motra e saj, Vesa, është pritur tejet mirë nga të pranishmit në promovimin e albumit në Shkollën e Muzikës “Amadeus”, duke lënë një përshtypje të thellë tek të gjithë ata që e kanë dëgjuar. Përzgjedhja e veprave dhe ideja që qëndron pas albumit, duket se kanë ngjallur emocion dhe admirim, duke e bërë këtë projekt një sukses të veçantë në sytë e publikut. “Jam shumë e lumtur që mund të sjell në vëmendje këngë të cilat reflektojnë kulturën dhe shpirtin shqiptar në një mënyrë të freskët dhe autentike”, thotë sopranoja Guhelli.

Krejt për fund, sopranoja Guhelli ka treguar se momentalisht është e përqendruar në zhvillimin e karrierës si solo këngëtare, me synimin për të sjellë në vëmendjen e publikut, vepra të mrekullueshme shqipe që janë publikuar dhe promovuar shumë pak.

“Besoj se këto këngë përfaqësojnë një trashëgimi të pasur kulturore dhe emocionale, dhe është misioni im t’i rikthej në skenë me energji dhe përkushtim. Kam plane për performanca të drejtpërdrejta dhe publikime të reja, duke i dhënë zë këtyre perlave të fshehura dhe duke krijuar një lidhje të veçantë me publikun përmes artit të pastër shqiptar”, thotë ajo.

Sopranoja Vita Guhelli ka një imazh të qartë të vizionit të saj artistik dhe ky padyshim që është promovimi dhe lartësimi i muzikës dhe vlerave tona kombëtare. / KultPlus.com

Promovimi i albumit dhe ekspozitës “Nana”

Album dhe ekspozitë nga Vita dhe Vesa Guhelli

Sopranoja Vita Guhelli do të sjell albumin e saj më të ri “Nana”, ndërkaq Vesa Guhelli do të hapë ekspozitën e saj, ngjarje kjo që do të mbahet më 22 shtator, shkruan KultPlus.

Kjo ngjarje do të mbahet në Shkollën e Muzikës “Amadeus” dhe do të fillojë në orën 18:00.

Ky event kulturor është mbështetë nga Ministria për Kulturë, Rini dhe Sporte./ KultPlus.com       

              

Albumi ‘Romanca shqiptare’ i sopranos Vita Guhelli sjell vepra perlë të kompozitorëve brilant shqiptarë

Vjollca Duraku

Shtatë këngë shqipe të kompozitorëve shqiptarë, të padëgjuara deri më tani, janë sjellur mrekullisht të përmbledhura në albumin e parë “Romanca shqiptare” të sopranos Vita Guhelli, shkruan KultPlus.

Mbrëmë, në ambientet e KultPlus Caffe Gallery, është bërë promovimi i albumit të parë të sopranos Vita Guhelli, PhD. e Shkencave të Muzikës në Universitetin e Sofjes, që me shijen e saj të hollë zgjodhi kompozime perlë, të kompozitorëve të pasur artistikisht shqiptarë.

Kënga “Bylbyli”, e kompozitorit Limoz Dizdari, e cila e kishte përcjellë sopranon gjatë gjithë studimeve, e që përkonte komplet me stilin e sopranos, mbrëmë u prezantua edhe me videoklip, përderisa këngët tjera të përfshira në album ishin: Elegji- Gjon Kapedani, Fryn Veri- Endri Sina, Këngë-Vasil Tole, N’mes dashurive- Tonin Zadea, Këto këngë t’i këndo- Dhora Leka dhë Mbrëmje në bregdet- Limos Dizdari.

Në një atmosferë të ngrohtë, të krijuar nga dekorimet e festave të fundvitit, në ambientet e mediumit KultPlus, mbrëmja u hap nga një fjalim i Vesa Guhellit, për të cilën ky promovim paraqiste një vepër madhore pasi publikut po i viheshin në dispozicion “Romanca shqiptare”, vepra margaritarë, që me kohë ishin lënë në harresë, e që më pastaj ishin edhe vështirë të qasshme, pas kërkimit në platformat muzikore.

“Romancat Shqiptare e kanë ruajtur shpirtin e lirë të artistit me një kujdes të veçantë, duke e shpërfaqur përjetimin e brendshëm dhe realitetin e dhimbshëm shqiptarë, përmes shkrirjes së vargjeve në nota muzikore. E gjitha kjo në një periudhë të vështirë për artistët si ajo e Komunizmit.  Vargjet në “Romancat shqiptare”, autorëve të mëdhenj shqiptarë ia zbërthejnë lajt-motivin e veprës muzikore” tha më tej prezantuesja.

Më pas ngjarja u koncentrua në një bashkëbisedim mes drejtoreshës së mediumit KultPlus, Ardianë Pajaziti dhe sopranos Vita Guhelli, për t’i informuar më shumë publikun për përmbajtjen e këtij albumi, si një përmbajtje mjaft unike dhe e pa trajtuar deri më tani.

“Është kënaqësi shumë e madhe që në kohën të cilën po jetojmë, në kohën ku jemi duke pasur prurje jo të mira, të kemi një album të tillë. Kjo është një kënaqësi e dyfishtë sidomos për artistët me shije të hollë.  Vita me këngët e përfshira, sonte ka sjellur perla të zgjedhura shqipe”, tha fillimisht drejtoresha Pajaziti e cila si rrallë herë kishte përzgjedhur që të ishte në rolin e moderueses së ngjarjes.

Më tej sopranoja Guhelli, tha se një projekt i tillë që i kishte munguar tregut të muzikës serioze, dhe se dëshira e saj për të sjellë në duart e publikut një produkt të tillë kishte filluar vetëm pasi kishte hasur në to gjatë studimeve të doktoraturës në Universitetin e Sofjes, e që të cilat i kishin habitur edhe profesorët e universitetit.

“Në kohën që po jetojmë, duke pasur parasysh prurjet që po i dëgjomë, e shihim ndoshta ka qenë momenti i duhur për një album të tillë. Dëshira ka ardhur qysh para tre vitesh kur fillova studimet e doktoratës dhe hasa në një literaturë brilante në vepra fantastike shqipe që nuk janë publikuar asnjëherë. I takonin arkivës shqiptare mirëpo nuk ishin publikuar dhe mendova që t’i sjellë, dhe ky ishte momenti i duhur”, tha më tej Guhelli duke shtuar se këngët janë një përmbajtje që përpos publikut me kënaqësi do t’i dëgjojnë edhe studentët e muzikës, të cilët më pas kanë mundësi edhe t’i punojnë.

E pyetur për shkakun që solli deri te krijimi i këtij albumi me plotë vlerë, sopranoja Guhelli tha që ruajtja e shpirtit të lirë  artistik të kompozitorëve në fjalë, në një kohë izolimi siç ishte ajo e komunizmit ka qenë provokim, që ka lënë gjurmë në shpirtin e saj.

“Fryma stilistike që e sjellin kompozitorët si Gjon Kapedanit, Vasil Tolen, Endri Sinën kanë një frymë stilistike shumë moderne. Këta kompozitor kanë qenë shumë disident. Artistë disident. Pra, nuk e kanë përqafuar ideologjinë e realizmit socialist të asaj periudhe. Kanë shkruar vërtetë muzikë në rrethana aspak të favorshme dhe këto vepra i kanë fshehur sepse kanë qenë të ndaluara në periudhën e komunizmit të shkruash muzikë moderne nuk ka qenë as në plan-programin mësimor të studentëve të kompozimit, në muzikën e gjysmës së dytë të shekullit 20-të, ku çdo gjë inovative ka qenë e ndaluar. Ky ndoshta ka qenë provokimi më i madh që më ka ngacmuar thellë në shpirt”, tha gjithashtu Guhelli duke shprehur mirënjohje edhe për prindërit e saj të cilët vazhdimisht e kishin ushqyer me ndjenja atdhedashurie, që ishte një shkak tjetër po ashtu, që publiku të mund të mbante në duar albumin e saj.

Ndërsa në një fjalë për kompozitorët, veprat e të cilave i kishte studiuar me kënaqësi, sopranoja Guhelli i quante si njerëz të jashtëzakonshëm me bagazh të madh artistik, ku si bazë të krijimtarisë së tyre e cilësonte  letërsinë.

“Unë jam e fasionuar me vargjet të cilat i kanë përzgjedhur këta kompozitorë.Për shkak të hulumtimit shkencor më është dashur të kem kontakte të vazhdueshme me ta. Unë kam vërejtur një botë të papërshkrueshme artistike të tyre. Nëse flasim për Limoz Dizdarin, nuk ka poezi që ai njeri nuk e di. Ai është i lidhur shumë me letërsinë. Letërsia ndikon shumë në prurjet e tij kompozicionale. Po ashtu edhe Endri Sina. Do të thotë janë shumë të lidhur me poezinë.  Ndërsa Gjon Kapedani flet për njeriun e ngopur, “Mbinjeriun”, sepse njeriu është i pangopur për nga natyrë, ndërsa ai  flet për një “Mbinjeri” i cili është i ngopur, e i cili nuk i dëshiron gjërat matëriale në jetë, ndaj thotë: “Unë do të vdes mes njerëzve gjithmonë të ngijshëm, ndaj në drekët e mija shtoni vetëm kafe të idhëta”. Kjo ka qenë një ndër vargjet që më ka emocionu”, tha Guhelli më tej drejtuar publikut i cili po e shijonte pafund mbrëmjen.

Sopranoja më tej tregoi që studentët ishin targeti i synuar për këtë album, pasi sipas saj ata do të kishin mundësi që më pas t’i studionin, duke e përqafuar fillimisht muzikën e tyre, për të dal më pastaj edhe atë botërore.

“Komuniteti i parë i cili më ka rënë ndër mend kanë qenë studentët, vetë si studente kam pasur dëshirë me pas shumë vepra shqipe për t’i elaboruar,  për t’i pasur në youtube në platformat muzikore, që unë gjatë studimeve të mija  nuk mbërrija t’i gjeja. Studenti së pari ka nevojë që të dëgjojë veprën muzikore, për të pasur një qasje se si të fillojë të studiojë veprën”, shtoi ajo.

Për kontribut në projektin e finalizuar u përmendën edhe bashkëpunëtorët si dhe familjarët të cilët ishin mbështetja me e madhe gjatë gjithë rrugëtimit Vita Guhellit, e cila tha se nuk do të ndalej së sjelluri vepra me vlerë, duke e pasuruar edhe më shumë muzikën vendore dhe pastaj edhe atë botërore.

Krejt në fund, publikut iu prezantua edhe videoklipi i këngës “Bylbyli”, nga ku edhe ceremonia e promovimit shënoi mbyllje, duke u pasuar pastaj me biseda të lira mes miqsh të shoqëruara me gota vere/ KultPlus.com