Alberina Haxhijaj
Adem Rusinovci, Agim Salihu, Alije Vokshi, Artan Balaj, Artan Hajrullahu, Burim Canolli, Esat Valla, Fjoruntina Sylejmani, Hysni Krasniqi, Jeton Muja, Leunora Salihu, Mehmet Behluli, Musa Prelvukaj, Nebih Muriqi, Orhan Kurtolli, Rexhep Ferri, Shpend Qeriqi, Shyqri Gjurkaj, Veli Blakçori dhe Vlora Hajrullahu janë bashkuar mbrëmë në Galerinë Kombëtare të Kosovës përmes punimeve të tyre duke sjellë kështu një pasqyrë 40 vjeçare të vizatimit në Kosovë.
Artdashësit të cilët e vizituan ekspozitën “Vizatimi sot”, e realizuar me rastin e dhjetëvjetorit të Pavarësisë së Kosovës, arritën që të marrin një përshkrim të tranzicionit që ka pësuar vizatimi ndër vite në Kosovë. Madje përmes vizatimeve arritën që të kuptojnë se cilat kanë qenë ngjarjet apo proceset nëpër të cilat ka kaluar Kosova e që kanë lënë gjurmë në veprimtaritë e artistëve. Gjithë kjo pasi që vizatimi paraqet shumëllojshmërinë përmes mediumeve që artistët kanë zgjedhur si dhe motiveve të shumëllojshme me të cilat ata konfrontohen si krijues.
“Portret”, “Muret”, “Vetmi e madhe”, “Nostalgjia”, “Vizatim në autobus”, Mëngjesi i Orfeut”, “Kthimi në shtëpinë e djegur”, “Furtuna”, “Larg dhe afër”, “Torzo në mal”, “Qele zemrën”, “Çelësi i jetës”, “Qyteti im”, “Jeta është e bukur”, “Gurët në hapësirë”, “Shikimi brenda humnerës”, “Kolltuku”, “Retro copë”, ishin disa nga punime e sjella në këtë ekspozitë, të cilën drejtoresha e Galerisë Kombëtare të Kosovës, Arta Agani e konsideroi të rëndësishme për faktin se në qendër ka vizatimin.
“Për këtë ekspozitë kemi vendosur që t’i qasemi një disipline, një formë të artit e cila nuk trajtohet shpesh nëpër ekspozita. Vizatimi është zgjedhur pasi që është forma e parë e komunikimit ndër njerëzor dhe atij mes gjeneratave. Po ashtu vizatimi është forma më e sinqertë në të cilën nuk ka hile, dhe vizatimi mund të jetë ose i mirë ose i keq por nuk ka mes”, u shpreh ajo duke sqaruar se ky vit ka filluar mbarë për galerinë edhe për faktin se artisti Rexhep Ferri, ia ka dhuruar galerisë vizatimin ‘Portreti i dyfishtë”.
Kjo është e rëndësishme pasi që koleksioni të cilin e posedon galeria nuk është përtërirë me vite.
Në mesin e artistëve pati edhe tre artistë kosovarë nga diaspora të cilët në mënyrë të suksesshëm janë duke e përfaqësuar vendin e tyre si artisti Shyqri Gjurkaj që jeton në Suedi. Pastaj Leunora Salihu e cila tashmë po njihet në Evropë e veçanërisht në Gjermani, dhe Artan Balaj i cili jeton dhe vepron në Belgjikë.
Kuratori i ekspozitës, Ismet Jonuzi tha se realizmi i një ekspozite e cila përmban punime të 20-të artistëve ishte një procedurë e vështirë dhe e këndshme njëkohësisht.
“Artistët janë kryesisht ata që e përfaqësojnë të sotmen dhe janë të moshave të ndryshme, që nga ata që kanë formuar Fakultetin e Arteve në Prishtinë e deri të gjenerata më e re që sapo ka përfunduar Fakultetin e Arteve. Vet titulli dhe koncepti i ekspozitës “Vizatimi sot” ka të bëjë me të sotmen, dhe më atë se çfarë po ndodh me vizatimin sot në skenën e artit pamor dhe një pasqyrë e saj. Natyrisht që në këtë hapësirë nuk mund të përfshihen të gjithë dhe kjo është vetëm këndvështrimi im si autor për të përfaqësuar këta artistë në mesin tuaj”, u shpreh ai.
Një ekspozitë e tillë mirëpo me artistë nga Shqipëria ishte menduar që të shfaqej edhe në Tiranë në të njëjtën kohë mirëpo që për shkaqe të caktuar një gjë e tillë nuk ka arritur që të realizohet. Për piktorin Agim Salihu realizmi i një ekspozite të tillë do të ishte i mirë për faktin se vizatimi trajtohet ndryshe në Shqipëri dhe në Kosovë. Sipas tij në Shqipëri i bëhet një trajtim shumë i mirë vizatimit klasik kurse në Kosovë atij bashkëkohorë.
“Që një kohë të gjatë nuk janë bërë ekspozita të vizatimit dhe kjo tregon një pasqyrë të mirë se çfarë po ndodh me vizatim në Kosovë. Vizatimi ka një traditë të gjatë mirëpo për një kohë ka qenë i lënë anash edhe përkundër faktit se vizatimi ka një rëndësi të madhe pasi që gjithçka realizohet prej një fryme dhe nuk mundet shumë me improvizu, pra është një materie ku tregohet një profesionalizëm shumë i madh”, u shpreh Salihu për KultPlus, duke theksuar se Kosova duhet të prezantojë vetën në botë pikërisht përmes artit.
Ekspozita synon të paraqesë realitetin krijues të skenës së artit pamor aktual por edhe tendencat e reja nga artistët e rinj, e që i bashkon të gjithë në një koncept të vetëm. Por disa prej tyre në mesin e të cilëve është edhe Jeton Muja paraqesin edhe realitetin në Kosovë, përmes video instilacionit, dhe vizatimeve të tij.
“Në vitin 2015 kur kosovarët filluan që të emigrojnë, emigracioni u bë një preokupim i imi si qytetar por edhe si artist. Kjo temë më ka ngacmuar dhe kam filluar ta zhvilloj dhe gjithë puna që kam bërë është në autobus. Koncepti është i tillë që autobusi vizatonte me dorën time”, pohoi ai për KultPlus, duke shtuar se vizatimet janë bërë gjatë udhëtimit në autobus edhe jashtë Kosovës si në Holandë, Romë, Zvicër, Belgjikë, Gjermani e vende të tjera.
Artistët e përzgjedhur tregojnë ecurinë e piktorëve, skulptorëve, grafistëve dhe artistëve medial, që aktualisht janë aktiv në skenën e artit bashkëkohor kosovarë. Kjo i ka lënë përshtypje edhe artistes Vlora Hajrullahu.
“Jam shumë e lumtur që jam pjesëmarrëse me punimet e mia në këtë ekspozitë pasi që jam bashkëpjesëmarrëse me disa nga profesorët e mi të cilët tani i kam edhe kolegë. Vizatimi akoma vazhdon të përdoret në punime e mia edhe pse kam bërë ndryshime shumë. Pra vizatimi mbetet por i përshtatur më ngjyrën dhe i harmonizuar me pjesën tjetër”, tregoi ajo për KultPlus, duke theksuar se është pikërisht teksti i cili e shtynë që të hyjë në koncept të vizatimit.
Ekspozita e hapur më 15 shkurt do të qëndrojë përgjatë këtij muaji në Galerinë Kombëtare të Kosovës. / KultPlus.com