Regjisorja e njohur e filmave për fëmijë, Xhenfise Keko “ka pushtuar” kinematë spanjolle 16 vite pas vdekjes.
Mes emrave të shquar si Jean Vigo, François Truffaut apo Abbas Kiarostami, ndodhet edhe shqiptarja me filmat e saj.
Spanjollët e konsiderojnë se një autore të jashtëzakonshme të njëmbëdhjetë filmave artistikë të realizuar nga viti 1972 deri në 1984 në Shqipëri, ku të gjithë trajtojnë sfidat, zhgënjimet dhe aspiratat e fëmijërisë. Me një ndjeshmëri të pazakontë, Keko portretizon botën dhe vizionin e fëmijës, duke vendosur dëshirat dhe psikologjinë në qendër. E gjithë kjo nënkupton të kuptuarit e fëmijërisë jo si një fazë tranzicioni drejt një moshe tjetër, por si një periudhë më vete, duke respektuar autonominë e djemve dhe vajzave të përcaktuara nga filozofi i pedagogjisë René Schérer.
Sakaq, kinemaja në Spanjë ofron për shikuesit katër nga filmat e saj më të famshëm: “Tomka dhe shokët e tij”, “Beni ecën vetë”, “Mimoza llastica” dhe “Taulanti kërkon një motër”./abcnews.al / KultPlus.com
Rrugëtimi ndërkombëtar i filmave të regjisores Xhanfise Keko vazhdon nëpër botë, po ashtu edhe nderimi për individualitetin dhe personalitetin artistik të saj.
Pas “Danish Film Institut” dhe “Wiena Film Museum”, të cilët në vitet 2018 dhe 2019 i shfaqën disa nga filmat më të njohur e të vlerësuar të saj, në vitin 2021 është Roma që nderon regjisoren shqiptare.
“Festa e kinemasë në Romë”, çatia e dy festivaleve tashmë të mirënjohura jo vetëm në Itali “Festivali i Romës” dhe “Alice nella citta” u zhvillua nga data 14 – 24 tetor 2021.
Në këtë event të madh ndërkombëtar ku u shfaqën mbi 170 filma nga e gjithë bota dhe morën pjesë yje të kinemasë botërore si Quentin Tarantino, Tim Burton, Alfonso Cuaron e Johnny Depp, nuk mbeti jashtë vëmendjes as regjisorja shqiptare Xhanfise Keko.
“Alice nella città”, një festival që i kushtohet tërësisht gjeneratës së re, nga viti 2003 kur u krijua ka patur gjithmonë si objektiv parësor atë të konfigurimit të vetes si një ngjarje e konceptuar dhe ndërtuar për një auditor të ri.
Në të njëjtën kohë, ai u është drejtuar të gjitha kategorive dhe moshave të spektatorëve për të krijuar një hapësirë të rëndësishme në panoramën e ngjarjeve ndërkombëtare të filmit.
Së fundi duhet thënë se “Alice nella città” synon të vëzhgojë dhe të ofrojë në programin e saj filma të përzgjedhur nga gjithë bota, filma që lejojnë publikun të krahasojë dhe diskutojë vazhdimisht mbi teknikat, temat dhe gjuhët e kinemasë bashkëkohore.
Kjo është arsyeja që në konferencën për shtyp të organizatorëve, drejtori artistik i Festivalit, Gianluca Giannelli kur prezantoi homazhin dedikuar regjisores shqiptare, tha se, “për sa u përket homazheve, do t’i bëjmë një nderim të rëndësishëm regjisores shqiptare Xhanfise Keko. Ka qenë e vetmja regjisore në Shqipërinë komuniste, një regjisore grua pak e njohur për publikun e gjerë, por e cila ka krijuar një filmografi të rëndësishme për sa i përket pikërisht rrëfimeve me fëmijë. I transformoi në instrumente edhe për të shpalosur shoqërinë ku jetohej në ato kohë, duke u dhënë edhe një rol politik nëpërmjet të cilit tregonte se nuk donte të qëndronte e mbyllur në kafaz. Për ne ky ishte një tjetër prej atyre mesazheve që donim ta përcillnim me anë të përzgjedhjes sonë”.
Gjatë ditëve të festivalit, në nderim të kontributit në kinematografi dhe personalitetit artistik të regjisores shqiptare Xhanfise Keko, në 20 tetor u shfaqën dy filma, “Beni ecën vetë” dhe “Mimoza llastica” në versione të remasterizuara, të cilët u mirëpritën nga të pranishmit.
Po ashtu, mbresëlënës ishte dhe prezantimi para publikut të huaj i aktoreve të vogla të filmit “Mimoza llastica” – Zhaklina Dhimojani, Teuta Doçi e Ema Shteto. Kjo ndodhi pas 48 vitesh në “Casa del Cinema” në Vila Borgese, në zemër të Romës./atsh/KultPlus.com
Një dekadë pas ndarjes nga jeta të regjisores, Xhanfise Keko, (Artiste e Popullit) filmat e saj, vazhdojnë të shihen jo vetëm në ekranet tona, por edhe në vende të ndryshme të botës.
Filmi “Tomka dhe shokët e tij” dhe “Mimoza Llastica” u prezantua dje në Kopenhagen. Ndërsa, më datën 9 nëntor do të shfaqet “Kur xhirohej një film”.
“Tomka dhe shokët e tij”, ka në qendër një djalë të vogël, Tomkën, që i pëlqen të luajë me top. Por nazistët kanë hyrë në qytet edhe marrin fushën.
Tek “Mimoza Llastica” në qendër të filmit është një vajzë të vogël e përkëdhelur, e cila dëbon nga shtëpia shoqet dhe shokët e saj, derisa mbetet e vetme dhe e penduar vetëm me kukullën.
“Kur xhirohej një film” ka në qendër familjen. Genti i vogël është nën stres, sepse prindërit e tij janë ndarë për shkak të qëndrimit mikroborgjez.
Edhe pse filmat e Kekos po shohin dritën e kinemave evropiane, producenti Genc Përmeti, i cili është edhe distributori i këtyre filmave, mendon se pas viteve ‘90 nga shteti shqiptar vëmendje ndaj kësaj regjisoreje nuk ka qenë sa duhet.
Të tre filmat janë skanuar edhe restauruar, prandaj do të projektohen në format bashkëkohor./ KultPlus.com
