Më 22 qershor 2022 ka vdekur poeti i njohur kosovar, Xhevdet Bajraj, shkruan KultPlus.
Xhevdet Bajraj i lindur në vitin 1960, në Republikën e Kosovës, ishte një poet dhe skenarist shqiptar etnik kosovar që ka banuar në Meksikë.
Bajraj iu dha rezidenca në Meksikë si refugjat falë Parlamentit Ndërkombëtar të Shkrimtarëve që i ofroi opsionet e Francës, Italisë apo Meksikës. Ai iku nga lufta në Kosovë për një Mexico City më paqësore ku ka banuar me gruan e tij dhe dy fëmijët. / KultPlus.com
Në Institutin e Arteve në Chicago të SHBA-së, u organizua një aktivitet dedikuar poetit kosovar Xhevdet Bajraj.
Për këtë mbrëmje poetike ka shkruar edhe
Shkrimgtari Gazmend Kapllani, i cili këtë mbrëmje e ka vlerësuar këtë mbrëmje poetike me dedikim për Bajraj, i cili ka spikatë se poezitë janë lexuar në gjuhën shqipe dhe spanjishte.
KultPlus ju sjell të plotë njoftimin e Kapllanit.
Mbremje e mrekullushme dje ne te famshin Institut i Arteve ne Chicago dedikuar poetit Kosovar Xhevdet Bajraj dhe poezise shqipe.
Studente te Klubit te Leximit te Studimeve Shqiptare ne Universitetin DePaul dhe te Programit te Spanjishtes lexuan poezi te Bajraj ne shqip dhe spanjisht (gjuhet qe Xhevdet Bajraj shkroi) para nje publiku shume kureshtar dhe te mrekullueshem.
Faleminderit bashkeshortes se Xhevdet Bajraj, Vjollca Bajraj, qe udhetoi nga Mexico City per te qene e pranishme dhe per te folur per jeten dhe vepren e Xhevdet Bajraj.
Faleminderit Camilla Nameti, Nazo Islamaj, Sonia Kapllani, Alejandra Delgadillo, Evelyn Nieto, Raquel Martínez, Elizabeth Wallace per leximet e mrekullueshme ne shqip, spanjisht dhe anglisht (perkthyer nga Ani Gjika (shqip) dhe Alice Whitmore (spanjisht).
Eventi u organizua nga Katedra e Studimeve Shqiptare ne Universitetin DePaul ne bashkepunim me Programin e Spanjishtes. Ne historine e qytetit te Chicagos dhe te komunitetit Shqiptaro-Amerikan kjo eshte hera e pare qe ne Institutin e Arteve lexohet dhe flitet per poezine dhe letersine shqipe.
Mirupafshim ne evente te tjera!/ KultPlus.com
Xhevdet Bajraj
Treni ulërinte për në kufi
bora shkrihej në majat e gjinjve të grave
zjarri ngrihej në sytë e burrave
Pranë rrugës
një tufë e luleve të egra kosovare
vyshkej në dorën e këputur të vashës
Mbi copërat e mozaikut të atdheut
ecej nëpër fijen e hollë të çmendjes
ca pleq bartnin fëmijët
ca fëmijë bartnin pleqtë mbi shpinë
Kur binte shi në Bllacë
njerëzit mbështilleshin
me grahmat e vdekjes
Dielli i ferrit
lindte a perëndonte
VËRMICË 1999
Pranë fshatrave të djegur
në sytë e mijëra të vrarëve
mërdhihej zogu i ëndrrës
Dukagjini ecte rrjedhës së Drinit
vashën e vriste bukuria e saj
të vetmin e nënës e mbyste vetmia
Mbi shpinë të vdekjes
kush kapërcente këtë tmerr
në Kukës arrinte në terr
Hëna e ferrit
lindte a perëndonte./ KultPlus.com
Poezi nga Xhevdet Bajraj
Pesë orë e ka bartur
mbi shpinë
dritaren e shtëpisë së fshatit
kur arriti në qytet
e vendosi në shtëpinë e re
i gëzuar hyri në dhomë
dhe po shikonte nëpër dritare
nuk e kuptonte
pse nuk e shihte peizazhin e fshatit
ishte e njëjta dritare
nëpër të cilën kishte shikuar
tërë jetën
Pas nëntë muajve
vdiq nga trishtimi. / KultPlus.com
Nga Xhevdet Bajraj
Duhet guxim i madh për të jetuar në kujtesën e të tjerëve
Miku im i shtrenjtë
Dhembjen e kam këmishë të përditshme
Me cigare të lira në xhepin e saj
Dhe një biletë autobusi që kurrë nuk e shfrytëzova
Për në Bellacërkë
Duhet guxim i madh të jetosh nëpër ëndrrat e të tjerëve
Miku im i vrarë
Unë shpesh dehem me raki e dhembje
Kafeneve të Mexico City-t
Dhe fle si i vdekur
Mbi ujërat e zeza të poezisë që i shkruan jeta
Kosova çeli si vezë shqiponje
Pa ty
Liria erdhi si fëmijë me vaj e me qyrra
Dhe ende pret pranë nevojtores së historisë
Të përfundojë lufta mes krimbave për kolltuqet
e mbushura me pasthirrmat e atyre që nuk janë më /KultPlus.com
Poezi nga Xhevdet Bajraj
Isha i shtrirë si trevjeçar
në livadhin pranë shtëpisë në Banjë
(herë të Malishevës e herë të Therandës)
kur i pashë për herë të parë
retë e stërmëdha
të bardha
që po lëviznin në qiell
dhe na kërcënonin të na përpijnë
e të vazhdojnë me ne tutje
apo së paku të bien mbi ne
mbi shtëpinë tonë që e kishim me qira
dhe të na rrafshojnë me tokë
Ishte frika ime e parë
e madhe
që ma fshive me buzëqeshje
duke më shpjeguar që ato sjellin paqe
ato ua shuajnë etjen luleve e grunajave
zogjve dhe kafshëve
tokës
Frikën e dytë të madhe e përjetova
derisa isha katër vjeç
po ashtu në fshatin Banjë
kur një ushtar gjerman
nën qiellin e hapur
nga ekrani i autokinemasë
nga të gjithë të pranishmit aty
më kishte zgjedhur mua
për të ma drejtuar automatikun
Filmi është si ëndërr e keqe më the
mos e lejo zogun e zi të zhgjëndrrës
të ndërtojë çerdhe
brenda kafazit tënd të gjoksit
as mbi sup
se do të ushqehej me ëndrrat tua
që do të duhej të të hapnin shtigje
kah e ardhmja
Mos lejo të vdesin ëndrrat e bukura
se kur ato vdesin
nuk shkojnë në parajsë
dhe pa ëndrrat tua
ti nuk do të jesh ti
por hija jote e dënuar të jetoj
pa shpirt
në shkallët e pendimit që nuk do ta çojnë lart
por do ta zbresin në honin e përroit të vdekur
që i vdekur ngutet
drejt detit
po ashtu të vdekur
Kur i bëra gjashtë vjet
iu gëzova çarshisë së Rahovecit
kinemasë
bibliotekës
librarisë
rrushit të Rahovecit iu gëzova
dhe derisa më merreshin mendtë nga bukuria
në prehrin tënd mbolla ëndrra
pastaj e blejtë një vresht me babanë
dhe e ndërtuat një shtëpi
unë nuk munda të kontribuoja në atë moshë
përveç që e stolisa shtëpinë nga brenda me libra
e nga jashtë
e mbulova me pëllumba të butë
që shkonin aq bukur me lulet e tua
Kur i mbusha të shtatëmbëdhjetat
një bajloz i zi doli nga balta e Rahovecit
më kafshoi në shpirt
dhe dita e nesërme me kësulë të vdekjes mbi kokë
e me kosë në duar
më priste
në shtegun ku kalonte dielli para se të lindte
Ishte natë e gjatë
e gjatë sa lufta
Mos lejo që të tjerët të jetojnë
të ushqehen
të majmen
nga frika jote
se të nxjerrin nga shtëpia
nga lëkura jote të nxjerrin
dili errësirës përpara
dhe kafshoje
ashtu si e kafshon kafsha e lidhur
litarin
se zemra kur të zvogëlohet nga frika
mërdhin
Mëso se poezia është mënyra më e mirë
për t’u përballur me jetën
dhe nëse dikush duhet të të vras
le të jetë kjo metafora jote
e dalë nga një imazh i gjallë i yti
i realizuar në mënyrë të përsosur
Dikur më lindën fëmijët
Librat
lindi apartheidi
erdhi lufta që kurrë nuk mbaroi
Gjeneralët e rrejshëm
filluan të jetojnë në librat e historisë sonë
që i shkruajnë me jetët e të rënëve
dhe gjakun tonë të përgjumur
Pak para se të vdesësh më the
nëse do të mbijetosh biri im
atëherë duhet të luftosh me gjithçka ke
se tek e fundit
nuk ka më vend në varre
A po e sheh këtë burrë
duke vrapuar për në askund
me fëmijën e tij të vrarë në duar
një herë ishin të varrosur
por nuk i mbajti varri
tash po kërkon varr të ri
për veten dhe për fëmijën e tij
në Kosovë
Se edhe Kosovën e kanë qëlluar me granata
me bomba me plumba me thika
krimbat e bardhë të mishit
nxjerrin kokën nga plagët e saj
por ajo nuk ka forcë për të jetuar
e as për të vdekur nuk ka forcë
Të rënët në luftë
janë të fundit të llojit tonë
që vdiqën si njerëz
Këtyre që kanë mbetur
vetëm gjuha u është rritur
duke u stërvitur çdo ditë
për të lëpirë
çdo gjë që nuk lëpihet te tjetri
përveç nëse je mizë e kalit
Nënë
e kam parë një lis të vdekur
një ujk të vdekur
një zog të vdekur
një lumë të vdekur
një qiell të vdekur
përveç dy-tri dashurive të vdekura
që akoma më dhembin shumë
edhe ty e babanë të vdekur
veç vdekja ime është tmerrësisht e gjallë
dhe po më afrohet ngadalë
“Kafe me nënën”, Armagedoni. / KultPlus.com
Poezi nga Xhevdet Bajraj
Një grua e shndërruar në një grusht dheu
ende e mban mend
që dikur kishte dashuruar shumë
aq shumë
sa tani nga ajo
në një fushë pa Zot
mbinë lule
Nganjëherë
por vetëm nganjëherë
kafshët u afrohen
i nuhasin ato
e dridhen
pastaj e lëshojnë një zë
të dhimbshëm
si në ditën e parë të botës. / KultPlus.com
Ambasada e Kosovës në Tiranë organizoi mbrëmjen homazh kushtuar poetit Xhevdet Bajraj.
Pakëz më shumë se një muaj nga kalimi në amshim, Xhevdet Bajraj u kujtua në Tiranë në një mbrëmje poetike.
Shkrimtarë, publicistë dhe miq thanë se Bajraj i kushtoi jetën poezisë dhe me shumë ndjenjë e lartësi njerëzore.
Ata theksuan se poezia e Bajrajt është thirrje për liri, këngë e pambarimtë për Kosovën dhe për shqiptarinë.
Publicisti Halil Matoshi e quajti Bajrajn poetin më të madh të Kosovës:
“Në secilin variant, sille nga ta sjellësh, Xhevdeti është më i madhi! Megjithëse, ka jetuar në Meksiko Siti dhe ndoshta shumë njerëz në Kosovë nuk e kanë trajtuar qysh e meriton”, tha ai.
Poet i veçantë i letrave shqipe dhe shprehës i një dimensioni tjetër të lirisë, u cilësua Bajraj nga studiuesja Alda Bardhyli, drejtuese e Qendrësë Kombëtare të Librit dhe Leximit:
“Ndryshe nga ajo liria që flet Ali Podrimja, Azem Shkreli, apo Din Mehmeti. Flet për një liri që është e brendshme. Është një liri e një sfere tjetër, është një liri që të gjithë e kërkojmë dhe që është kërkimi i përjetshëm i poezisë”.
Ambasadori i Kosovës, Skënder Durmishi në mbrëmjen poetike homazh për poetin Bajraj tha se nderimi i intelektualëve tregon emancipimin shoqëror.
“E kam dëgjuar thënien se një shoqëri vlerësohet për nivelin e emancipimit për aq sa i nderon krijuesit, artistët, intelektualët në radhët e veta. Besoj që është një hap edhe kjo në atë drejtim që edhe ata që nuk e kanë lexuar sa duhet, ku bëj pjesë unë, por që e dimë që na nderojnë krijuesit”, shtoi Durmishi.
Gazetari Aleksandër Çipa tha se duke u njohur me eseistikën dhe publicistikën e Bajrajt në vendet amerikanolatine, e çmon atë si përfaqësuesin më të shquar të ekspresionit shqiptar në botë./ rtk / KultPlus.com
Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit në bashkëpunim me Ambasadën e Kosovës në Shqipëri, kanë organizuar mbrëmje poetike “Fishkëllimat e vdekjes”, një aktivitet homazh në kujtim të poetit Xhevdet Bajraj.
Ky aktivitet mbahet ditën e nesërme, më datë 26 korrik 2022, ora 19:30, në mjediset e Ambasadës së Kosovës e ku janë të ftuar personalitete të Shqipërisë dhe të Kosovës.
Xhevdet Bajraj (lindur më 1960, në Republikën e Kosovës) është një poet dhe skenarist shqiptar etnik kosovar që ka banuar në Meksikë. Vdiq me 22 qershor të këtij viti. / KultPlus.com
Hardh Fest 2022 i dedikohet poetit të madh Xhevdet Bajraj i cili vdiq më 22 qershor të këtij viti.
Inspiruar nga vargjet e poezisë “Ca kokrra rrushi te Rahovecit”, është edhe slogani i edicionit të sivjetshëm, i cili mbahet me 2, 3 dhe 4 Shtator në Rahovec, nën patronatin e Kryetarit të Komunës, Smajl Latifi, me përkrahjen tradicionale të MKRS, MBPZHR, Komuna Rahovec.
Me “Ca kokrra rrushi…”, organizatorët ju mirëpresim n’Rahovec më 2, 3 dhe 4 Shtator! / KultPlus.com
Të martën, në Soma Book Station organizohet një prezantim modest për krijmtarinë e poetit Xhevdet Bajraj, ku do të lexohen edhe disa prej poezive të tij, shkruan KultPlus.
Poet me një zë të vetin Poetik, Xhevdet Bajraj ka qenë ndër autorët e letërsisë shqipe që gjatë kohërave të turbullta kishte një guxim të shprehjes së lirë, ai ishte aktiv në poezi, drama dhe përkthime. Ishte profesor ne Mexico City dhe kohën e tij ma t’mirë e kalonte në vendëlindjen e tij në Rahovec, ai ishte me këmbë në Meksikë e zemër në Kosovë. Pjesmarrja e tij në letërsinë shqipe është e randësishme për gjeneratat që vijnë, ai është përkthyer në shumë gjuhë të botës, puna e tij është vlerësuar disa herë me cmim për librin ma të mirë në poezi e drama. Xhevdeti ka qenë nji pikë e madhe në radarin e letrarëve edhe ashtu do t’mbetet duke ndikuar gjeneratat e reja me guximin e tij për interpretimet e shoqnisë. Ai flet për dashurinë, jetën, lirinë, çorroditjet, pijen, engjujt dhe driten e yjeve duke e kthy nji pasqyrë të hidhur ndaj ironisë dhe fatit të njeriut në kohë.
Eventi do të fillojë nga ora 19:30, derisa poezitë do të lexohen nga: Alketa Sylaj, Armend Smajli, Carlos Gonzales dhe Shpetim Selmani. /KultPlus.com
Nga Idro Seferi
(Xhevdet Bajrajt)
Sa lakmi jau kam marr vdekjen
Artistëve që vdesin larg atdheut
Diku të humbur
Me dijen e vet
ndoshta me pyet a peshon si guri ma rand n’vend t’vet?
Unë s’jam njeri
Në vend temin jetojnë do tjerë
Se gjakun e kam ujë
Të luhatun
E zemren e rand për at’dhe
A thue të kishim njoft mik
Sikur atje larg të mos kishe shën n’dritë
E askush mos kish dëgju gjamën tane
Të heshtun në shumë gjuhë
Lotëve, nanave, familjeve refugjat
Edhe naj këpuce n’lloç, në kufi e n’kamp
Për aftësinë me dasht të bukurën
Me i dhënë jetë
çdo djerse të rrjedhun për liri
Dhe s’di a me u mërzitë se shkove ti
A se mbetem na pak
Kush me ëndrru për lirinë tash?
Në sofrën e engjujve
A thu ka vend boll
Për miqt e tu, për malet e tua?
Magjistar të quajnë
A thu dita po qan për ty si fëmijë Kosove?
Në elegji po hedhim dritë mbi plagët tua
që veç ti i di
Nëse vjen këtej prapë
Në paralelen tënde
Na merr edhe ne për një shëtitje
Me na ndriçu rrugën e vragëve tua
Prej copës tënde të qiellit
Si Zotni “cabron”
U ktheve edhe një herë në atdhe
Prej Meksikës larg
Hirin tënd prej urnës
Sot po i a hedhin vreshtave
atje ku ke le
Me u ba gjak ma i mirë për ne
ti, I lumi ti
Na tash cappellon tënde
Edhe 100 mijë protretet tua
Në pasuri
Po e mbajmë var goblen
Në dhomë dite
Në përjetësinë e kujtimeve
në murin e Sartrit
Si mbresë tradite
N’alarm që nuk na zgjon kurrë
Se prej sot jemi ma të vorfun
Na pa ty
Se ti ke vdek i ngopun. / KultPlus.com
Adem Gashi
Ti ma le fjalën peng
se do të shihemi kësaj vere në Rahavec.
Tashti nën hardhinë e pikëlluar,
duke recituar vargjet e tua,
kot do të të pres
Xhevdet.
Ti fjalën ma le peng
po vargjet testament. / KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku ka reaguar sot për vdekjen e poetit Xhevdet Bajraj dhe producentes Vjosa Berisha.
Ministri Çeku përmes një postimi në Facebook u shpreh se arti ynë humbi dy njerëz të jashtëzakonshëm, krijues të palodhshëm dhe personalitete të pazëvendësueshme.
Postimi i plotë i ministrit Çeku:
Dje na la Xhevdeti, sot Vjosa. Në kulmin e dhimbjes për ndarjen nga jeta të poetit të madh shqiptar, Xhevdet Bajraj, na erdhi lajmi tjetër i kobshëm për shkuarjen në amshim të regjisores dhe producentes së njohur, Vjosa Berisha.
Në momente si këto, fjalët nuk arrijnë të kapin thellësinë e dhimbjes. Arti ynë humbi dy njerëz të jashtëzakonshëm, krijues të palodhshëm, personalitete të pazëvendësueshme.
Ngushëllime familjeve, miqve dhe gjithë komunitetit artistik. Qoftë i përjetshëm kujtimi për jetën dhe veprën e Xhevdetit dhe Vjosës./ KultPlus.com
Sot, në nderim të jetës dhe veprës së poetit Xhevdet Bajraj dhe regjisores Vjosa Berisha, deputetët e Kuvendit të Kosovës kanë mbajtur një minutë heshtje.
Kjo kërkesë erdhi nga Eliza Hoxha, deputete nga radhët e PDK-së, e cila tha se me vdekjen e Vjosa Berishës, Kosova humbi një ambasadore të kulturës.
“Sot humbëm një person shumë të rëndësishëm të skenës kulturore dhe kisha pasë dëshirë që në këtë hapësirë të njohim kontributin e saj mbi 20 vjeçar në skenën kinematografike, si ambasadore kulturore e Kosovës brenda dhe jashtë saj. Dua t’i ftoj deputetët për një minutë heshtje për Vjosa Berishën”, tha Hoxha.
Në anën tjetër, Saranda Bogujevci, shtoi se duhet të nderohet edhe poeti Bajraj që vdiq dje.
“Nëse mundem ta shtoj që kemi humbur edhe poetin tonë Xhevdet Bajraj në të njëjtën kohë kështu që respekt të dy”, shtoi ajo./ KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës Vjosa Osmani ka shprehë ngushëllime për familjen Bajraj, me rastin e vdekjes së poetit Xhevdet Bajraj. KultPlus ju sjell të plotë reagimin e presidentes Osmani.
Me dhimbje të thellë pranova lajmin për ikjen e hershme të poetit, z.Xhevdet Bajraj.
Ai ishte poeti, ligjëruesi e intelektuali i angazhuar, i cili ndonëse jetoi larg atdheut u bë ambasador kulturor, duke afirmuar kudo vlerat e lëtërsisë së sotme shqipe.
Poeti Bajraj iku, por vargjet na i la testament për brezat e tashëm dhe të ardhshëm. Krijimtaria e tij do të lë gjurmë të pashlyeshme në letërsinë shqipe.
Ju përcjell ngushëllimet e mia më të sinqerta familjes, miqve dhe komunitetit kulturor!
Në këto çaste të vështira për ju, bashkëndjej me Familjen Bajraj!
I përhershëm qoftë kujtimi për z.Xhevdet Bajraj! / KultPlus.com
Poezi nga Xhevdet Bajraj
Pas një nate
në tokën ku vazhdojnë të çelin lulet e fëmijërisë
ku vazhdojnë të kalben ëndrrat
mes lisave të përgjumur
fillojnë të zgjohen sorrat
dhe dielli i një qielli tjetër
(nën të cilin kuptohet
se ka shumë më tepër mënyra për të vrarë
sesa për të bërë dashuri)
Një burrë
derisa po kthehej në shtëpi
nga turni i natës
ndeshet në park
me një prostitutë lakuriq
të vdekur
që kishte të tatuazhuar në kërdhokull
emrin e një shqiptari nga Kosova
E gjora
nuk i kishte dy javë
që kishte dalë nga përralla / KultPlus.com
Poezi nga Xhevdet Bajraj
Isha i shtrirë si trevjeçar
në livadhin pranë shtëpisë në Banjë
(herë të Malishevës e herë të Therandës)
kur i pashë për herë të parë
retë e stërmëdha
të bardha
që po lëviznin në qiell
dhe na kërcënonin të na përpijnë
e të vazhdojnë me ne tutje
apo së paku të bien mbi ne
mbi shtëpinë tonë që e kishim me qira
dhe të na rrafshojnë me tokë
Ishte frika ime e parë
e madhe
që ma fshive me buzëqeshje
duke më shpjeguar që ato sjellin paqe
ato ua shuajnë etjen luleve e grunajave
zogjve dhe kafshëve
tokës
Frikën e dytë të madhe e përjetova
derisa isha katër vjeç
po ashtu në fshatin Banjë
kur një ushtar gjerman
nën qiellin e hapur
nga ekrani i autokinemasë
nga të gjithë të pranishmit aty
më kishte zgjedhur mua
për të ma drejtuar automatikun
Filmi është si ëndërr e keqe më the
mos e lejo zogun e zi të zhgjëndrrës
të ndërtojë çerdhe
brenda kafazit tënd të gjoksit
as mbi sup
se do të ushqehej me ëndrrat tua
që do të duhej të të hapnin shtigje
kah e ardhmja
Mos lejo të vdesin ëndrrat e bukura
se kur ato vdesin
nuk shkojnë në parajsë
dhe pa ëndrrat tua
ti nuk do të jesh ti
por hija jote e dënuar të jetoj
pa shpirt
në shkallët e pendimit që nuk do ta çojnë lart
por do ta zbresin në honin e përroit të vdekur
që i vdekur ngutet
drejt detit
po ashtu të vdekur
Kur i bëra gjashtë vjet
iu gëzova çarshisë së Rahovecit
kinemasë
bibliotekës
librarisë
rrushit të Rahovecit iu gëzova
dhe derisa më merreshin mendtë nga bukuria
në prehrin tënd mbolla ëndrra
pastaj e blejtë një vresht me babanë
dhe e ndërtuat një shtëpi
unë nuk munda të kontribuoja në atë moshë
përveç që e stolisa shtëpinë nga brenda me libra
e nga jashtë
e mbulova me pëllumba të butë
që shkonin aq bukur me lulet e tua
Kur i mbusha të shtatëmbëdhjetat
një bajloz i zi doli nga balta e Rahovecit
më kafshoi në shpirt
dhe dita e nesërme me kësulë të vdekjes mbi kokë
e me kosë në duar
më priste
në shtegun ku kalonte dielli para se të lindte
Ishte natë e gjatë
e gjatë sa lufta
Mos lejo që të tjerët të jetojnë
të ushqehen
të majmen
nga frika jote
se të nxjerrin nga shtëpia
nga lëkura jote të nxjerrin
dili errësirës përpara
dhe kafshoje
ashtu si e kafshon kafsha e lidhur
litarin
se zemra kur të zvogëlohet nga frika
mërdhin
Mëso se poezia është mënyra më e mirë
për t’u përballur me jetën
dhe nëse dikush duhet të të vras
le të jetë kjo metafora jote
e dalë nga një imazh i gjallë i yti
i realizuar në mënyrë të përsosur
Dikur më lindën fëmijët
Librat
lindi apartheidi
erdhi lufta që kurrë nuk mbaroi
Gjeneralët e rrejshëm
filluan të jetojnë në librat e historisë sonë
që i shkruajnë me jetët e të rënëve
dhe gjakun tonë të përgjumur
Pak para se të vdesësh më the
nëse do të mbijetosh biri im
atëherë duhet të luftosh me gjithçka ke
se tek e fundit
nuk ka më vend në varre
A po e sheh këtë burrë
duke vrapuar për në askund
me fëmijën e tij të vrarë në duar
një herë ishin të varrosur
por nuk i mbajti varri
tash po kërkon varr të ri
për veten dhe për fëmijën e tij
në Kosovë
Se edhe Kosovën e kanë qëlluar me granata
me bomba me plumba me thika
krimbat e bardhë të mishit
nxjerrin kokën nga plagët e saj
por ajo nuk ka forcë për të jetuar
e as për të vdekur nuk ka forcë
Të rënët në luftë
janë të fundit të llojit tonë
që vdiqën si njerëz
Këtyre që kanë mbetur
vetëm gjuha u është rritur
duke u stërvitur çdo ditë
për të lëpirë
çdo gjë që nuk lëpihet te tjetri
përveç nëse je mizë e kalit
Nënë
e kam parë një lis të vdekur
një ujk të vdekur
një zog të vdekur
një lumë të vdekur
një qiell të vdekur
përveç dy-tri dashurive të vdekura
që akoma më dhembin shumë
edhe ty e babanë të vdekur
veç vdekja ime është tmerrësisht e gjallë
dhe po më afrohet ngadalë
“Kafe me nënën”, Armagedoni. / KultPlus.com
Sot ka vdekur poeti kosovar Xhevdet Bajraj. Me këtë rast Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ka dalë me një reagim, përcjellë KultPlus.
Më poshtë gjeni postimin e plotë:
Me pikëllim të thellë morëm lajmin për vdekjen e poetit, Xhevdet Bajraj.
Bajraj ishte figurë unike e poezisë dhe letërsisë sonë, që edhe duke jetuar larg vendit që nga 1999, e mbajti gjithmonë gjallë në poezi dhe dramë, mes tjerash, nostalgjinë për Kosovën si pjesë e përhershme dhe e pandashme e tij. Kontributi i Xhevdet Bajrajt në letërsinë moderne shqiptare është i pakrahasueshëm. Fitues i çmimeve kombëtare e ndërkombëtare, Bajrajn ta kujtojmë përmes madhështisë së fjalës dhe mallit të shprehur ndër vargje.
Sot ne nuk humbëm vetëm një poet, por humbëm një artist me vlera të larta e një njeri të çmuar.
Ngushëllime familjes dhe gjithë popullit tonë! / KultPlus.com
Poezi nga Xhevdet Bajraj
Kur e përzunë me forcë nga atdheu
me zemër në qese najloni
arriti në dhé të huaj
(nëse ka dhé të huaj ndokund)
Ia filloi ditës së re
me dëshirën e vjetër
ta prekë jetën me dorë
Kur e zë gjumi
i kujtohen ditët
e dhunës
që ranë si gjethe
të pemës së jetës
që kurrë më
nuk u vesh me to./ KultPlus.com
Sot ka vdekur poeti i njohur kosovar, Xhevdet Bajraj, shkruan KultPlus.
Ndërkaq, lajmin e ka bërë të ditur vëllai i tij, Fadil Bajraj nëpërmjet një statusi në rrjetin social Facebook.
“Njoftim mortor: sot pas një sëmundje të shkurtër ndërroi jetë vëllai im Xhevdet Bajraj. Për datën e varrimit iu lajmërojmë në ditët në vijim”, ka shkruar ai.
Xhevdet Bajraj (lindur më 1960, në Republikën e Kosovës) është një poet dhe skenarist shqiptar etnik kosovar që ka banuar në Meksikë.
Bajraj iu dha rezidenca në Meksikë si refugjat falë Parlamentit Ndërkombëtar të Shkrimtarëve që i ofroi opsionet e Francës, Italisë apo Meksikës. Ai iku nga lufta në Kosovë për një Mexico City më paqësore ku ka banuar me gruan e tij dhe dy fëmijët. / KultPlus.com
Poezi nga Xhevdet Bajraj
Pesë orë e ka bartur
mbi shpinë
dritaren e shtëpisë së fshatit
kur arriti në qytet
e vendosi në shtëpinë e re
i gëzuar hyri në dhomë
dhe po shikonte nëpër dritare
nuk e kuptonte
pse nuk e shihte peizazhin e fshatit
ishte e njëjta dritare
nëpër të cilën kishte shikuar
tërë jetën
Pas nëntë muajve
vdiq nga trishtimi. / KultPlus.com
Poezi nga Xhevdet Bajraj:
Pas një nate
në tokën ku vazhdojnë të çelin lulet e fëmijërisë
ku vazhdojnë të kalben ëndrrat
mes lisave të përgjumur
fillojnë të zgjohen sorrat
dhe dielli i një qielli tjetër
(nën të cilin kuptohet
se ka shumë më tepër mënyra për të vrarë
sesa për të bërë dashuri)
Një burrë
derisa po kthehej në shtëpi
nga turni i natës
ndeshet në park
me një prostitutë lakuriq
të vdekur
që kishte të tatuazhuar në kërdhokull
emrin e një shqiptari nga Kosova
E gjora
nuk i kishte dy javë
që kishte dalë nga përralla / KultPlus.com
Poezi nga Xhevdet Bajraj
Një grua e shndërruar në një grusht dheu
ende e mban mend
që dikur kishte dashuruar shumë
aq shumë
sa tani nga ajo
në një fushë pa Zot
mbinë lule
Nganjëherë
por vetëm nganjëherë
kafshët u afrohen
i nuhasin ato
e dridhen
pastaj e lëshojnë një zë
të dhimbshëm
si në ditën e parë të botës. / KultPlus.com