Shoqata Sindikale e Teatrit Kombëtar të Kosovës ka shpalosur sot propozim rregulloren për angazhimin e aktorëve të Trupës Rezidente dhe aktorëve të jashtëm.

Sipas tyre, deri më tani është ushtruar qasje afrimative dhe diskriminuese nga menaxhmenti në aspektin e ndarjes së roleve, duke krijuar ambient jokonkurues brenda branshes së aktorëve dhe duke e cenuar kualitetin artistik të shfaqjeve, andaj SHSTKK pretendon ë sipas kësaj rregullore gjithçka të gjejë përmirësim.

Kjo është komunikata e plotë e SHSTKK ky shpalos rregulloren:

Propozim rregullorja “Për angazhimin e aktorëve të Trupës Rezidente dhe aktorëve të jashtëm”.

Duke marrë parasysh se Ligji Nr 04/L – 106 Për Teatrot, nuk e definon mënyrën e ndarjes së rolëve të aktorëve të Trupës Rezidente dhe aktorëve të jashtëm, si dhe as ndonjë akt nënligjor i cili derivon nga ky ligj, kjo çështje deri tani ka ngelur e pa definuar ligjerisht, duke i lënë hapësirë manovruese për veprim menaxhmentit dhe regjisorëve. Ky vakum ligjor, në vijimësi është keqpërdorur nga menaxhmenti dhe regjisorët, duke ju dhënë përparësi interesave të tyre private, në dëm të interesit artistik.

Si rezultat i këtij keqpërdorimi, është evidentuar se sistematikisht është ushtru qasje afrimative dhe diskriminuese nga menaxhmenti në aspektin e ndarjes së rolëve, duke krijuar ambient jokonkurues brenda branshes së aktorëve dhe duke e cenuar kualitetin artistik të shfaqjeve. Ky keqpërdorim është bërë edhe me i theksuar viteve të fundit, për shkak të angazhimit thuaja të vetëm një grupi të regjisorëve, duke mundësuar krijimin e lidhjes së shkurtë, në mes të menaxhmentit dhe këtyre regjisorëve, ku në vazhdimësi kanë dominuar interesat mesnike në dëm të interesit artistik dhe atij publik. Bazuar në këtë lidhje, është kriju mundesia e imponimit të aktorëve që kanë afrimitet me menaxhmentin tek regjisorët, si dhe angazhimin e aktorëve që kanë afrimitet me regjisorët, duke demtuar aktorët tjerë dhe konkurencën artistike. Mbështetur në këtë interaksion menaxhment – regjisorë, aktorët që nuk kanë afrimitet me menaxhmentin janë diskriminuar e në raste të caktuara edhe janë perjashtuar nga mundësia për angazhim. Si rezultat i gjithë këtij keqpërdorimi, akti normativ ( shumë i vonuar) për mënyrën e angazhimit të aktorëve të brëndëshëm dhe atyre të jashtëm, i cili ka mbeshtetje edhe në vendimin Nr 01/37-250/19 të Inspektoriatit të Punës dhe aktvendimit Cp. nr. 1550/20 të Gjykatës Themelore në Prishtinë, është i domosdoshëm të miratohet.

Kjo rregullore e cila do të përcaktonte saktësisht mënyrën dhe kriterët e angazhimit të aktorëve të ansamblit rezident dhe atyre të jashtëm, e cila do të ofronte mundësi të barabartë konkurence dhe përfaqësim kualitativ skenik, sipas analizës së bërë nga Shoqata Sindikale e Teatrit Kombëtar të Kosovës duhet të përmbajë këto kritere dhe sanksione bazike:

1. Funksionalizimi dhe standartizimi i faqës elektronike promovuese dhe informuese të TKK-së (ku sëcili aktor përveç CV-së, do të kishte në hapësirën e tij promovuese të paktën tre fotografi dhe tre video prezentime, të cilat sukcesivisht do të freskohëshin).

2. Profilizimi i Aktorëve të Trupës Rezidente ( sëcilit aktor do t’i shënohet profili i tij skenik, i bazuar në CV-ja e tij).

3. Mënyra e angazhimit të aktorëve të Trupës Rezidente:

a) Nëse eventualisht një aktor do të ngelet brënda vitit i pa angazhuar, menaxhmenti do të obigohet të ketë proritet angazhimin e tij, duke e angazhuar në vitin pasues.

b) Të njejtit aktor, të mos i jepën dy herë radhazi role episodike, por të këtë mundësinë të luaj edhe në role të dyta, apo kryesore.

4. Tekstet e parapara për inskenim në Teatrin Kombëtar të Kosovës, t’i përgjigjën potencialit dhe profilit të Aktorëve të Trupës Rezidente.

5. Aktorët e Teatrit Kombëtar, të mos kenë mundësinë të inkuadrohën më shumë së në pesë role brënda vitit në TKK, për shkak të pamundësisë së kreativitetit të tyre në role.

6. Menaxhmenti i TKK-së të obligohet, që shfaqjet e repertorit të rregullt të TKK-së, t’i xhiroj më kamera profesionale dhe më pas këto shfaqje të xhiruara të arkivohën dhe të përdorën në rastet e njoftimit skenik të aktorëve me regjisorët, notimin e aktorëve të TR të TKK-së dhe verifikimin e angazhimeve nga komisioni verifikues.

7. Të paktën çdo dy vite të formohet një komision heterogjen profesional, kredibil, i pranueshëm dhe të notoi aktorët e TR të TKK-së, konform hapësirës së tyre skenike.

a). Aktorët e Trupës Rezidente që në dy evaluime sukcesive marrin notë të dobet, përjashtohën nga ansambli rezident.

b). Rezultati i notimit të aktorëve të jetë kriter i dytë percaktues pas kualifikimit, si kriter për gradim.

8. Regjisoret me rastin e angazhimit në shfaqje, të kenë prioritet aktorët e ansamblit rezident. Kur regjisori konsideron së për rolin e caktuar nuk gjendet aktori i caktuar brënda TR të TKK-së, detyrohet që të njoftoi më shkrim menaxhmentin (ky njoftim detyrimisht duhet të jetë i nënshkruar nga regjisori përkatës).

9. Menaxhmenti brënda afatit kohor prej tre ditësh kalendarike, nëse konsideron se kërkesa nuk është e arsyetuar, obligohet të i’a kthej përgjigjën negative regjisorit, duke i dhën sygjerimet për profilin e aktorit që gjindet brënda Trupës Rezidente. Në rast se menaxhmenti konsideron se kërkesa e regjisorit është e aresyeshme, brënda afatit kohor prej tre ditësh kalendarike, i’a kthen përgjegjën pozitive më shkrim regjisorit.

10. Menaxhmenti, në rast të kërkesës së arsyeshme të regjisorit për angazhimin e aktorit të caktuar të jashtëm, detyrohet të shpallë audicion publik, duke detajuar profilin e aktorit të kërkuar për rolin e caktuar.

11. Komisioni verifikues i angazhimve (dy nivelesh), i përbër nga artistë eminent vendorë dhe të huaj, çdo katër vite të analizoi mënyrën e angazhimit të aktorëve të Trupës Rezidente dhe aktorëve të jashtëm.

12. Nëse Komisioni Verifikues konstaton së janë bërë shkelje, ka egzistuar nderhyrje ose janë angazhuar aktorë me afrimitetet me menaxhmentin dhe konstaton rastin e nderhyrjes se menaxhmentit tek regjisori jashtë kriterëve të parapara në këtë rregullore, jep rekomandim që udhëheqësit artistik apo drejtorit të përgjithshëm t’i shkëputet kontrata e punës, kurse në rastet kur antarët e menaxhmentit kanë ndërhyrë, por ju ka skaduar mandati, jepen rekomandime për masa prapavepruese, përfshirë dhe denoncimin penal.

13. Nëse Komisioni Verifikues konstaton se gjatë angazhimit të aktorit të caktuar, regjisori ka pasë interes privat dhe jo interes artistik, regjisorit t’i ndalohet angazhimi në këtë teater në afatin prej dhjet vitesh.

14. Të parcaktohen kritere shtesë me rastet e momenteve që paraqesin konflikt të interesit gjatë angazhimit të aktorit/es në raport më menaxhmentin dhe regjisoret.

15. Të precizohet detajisht ndalimi i diskriminimit në angazhim dhe të përcaktohen sanksionet që duhet të merrën ndaj palës që ushtron diskriminim, nëse gjindet duke ushtruar diskriminim.

16. Të ndalohet rreptësisht gjuha denigruese, fyese, ofënduese dhe antipromovuese e menaxhmentit dhe antarëve të Këshillit Drejtues, kundër aktorëve të Trupës Rezidente dhe aktorëve të angazhuar, si dhe të parashikohën sanksionet përkatëse, në rast se kjo gjuhë përdoret.

17. Obligohet Teatri Kombëtar i Kosovës, të angazhoi aktorët pensionist (kontributdhënës në të kaluarën, në këtë institucion).

Secilit aktorë pensionit, që është në jetë dhe aktiv t’i jepet mundësia të angazhohet në shfaqjet e repertorit të rregullt, të paktën një her në dy vite.

Këto 17 pika janë propozu konform aktivitetit, kushteve dhe rrethanave, në të cilat gjendet dhe funksionon Teatri Kombëtar i Kosovës dhe të njejtat kritere mund të akomodohen për aplikim edhe në teatrot tjera publike të vendit. / KultPlus.com