7 Janar, 2019 - 6:30 pm
Gasper Gaspri shpenzoi ato që duhet te kishin qënë vitet më të bukura të jetës së tij, si nje viktimë e torturave në burgjet e famshme shqiptare. Ai u akuzua për kundërshtim ndaj diktaturës, por pikëpamjet pro-demokratike të familjes së tij dhe fakti që ata ishin besimtarë, ishin krime të mjaftueshme për regjimin.
Për shkak të një krimi absurd, atij ju hoq e drejta e edukimit, u pushua nga puna dhe u internua nga shoqëria. Në moshen 24 vjeçare, çdo shpresë për një të ardhme, u sabotua nga regjimi Hoxha.
Gaspri ka parë vdekje, torturë, horror, dhe çmenduri. Ai ka duruar dhimbje dhe brenga përtej imagjinatës duke filluar nga abuzimi në burg e deri tek vdekja e mamasë së tij nga dëshpërimi dhe mungesa e shpresës që ndjente nga arrestimi i padrejtë i djalit të saj. Për 14 vjet, ai transportohej para-mbrapa nëpër burgjet e Burrelit, Spaçit dhe Qafë-Barit.
Individët me biografi të keqe, konsideroheshin si armiq të popullit nga regjimi Hoxha. Shoqërimi me njerëz te tillë, ndikonte në statusin social të një personi ne komunitet dhe qytetarët inkurajoheshin që ti përjashtonin si nga ana sociale, si nga ana profesionale, njerëzit me biografi të keqe. Denoncimet për krime të trilluara ishin të zakonshme dhe çonin në gjyqe publike, siç ndodhi dhe me Gasprin.
Burgjet politike përmbanin së shumti kundërshtarë të regjimit Hoxha. Shumica ishin njerëz të pafajshëm që ranë në kthetrat paranojake të Policisë Sekrete. Sipas Gasprit, trajtimi i të burgorsurve varej nga humori i rojes. Ndjenjat e rojes diktonin se si do të trajtoheshin të burgosurit gjatë ditës, çfare do të hanin, ku do të flinin, ose me kë do të shoqeroheshin. Rojet vendosnin për levizjet dhe për shoqërimin midis të burgosurve.
Pavarësisht të gjitha këtyre gjërave, Gaspri vazhdon të ketë një besim të fortë i cili është i dukshëm nga lavditë e tij për një fuqi më të madhe se ne, si dhe dashurinë dhe devotshmërinë ndaj gruas dhe 3 femijëve.
[dialog]
Ka qënë viti 1975 kur më përjashtuan nga Universiteti për shkak të biografisë time. Në 1977 më burgosën dhe jam liruar me rënien e komunizmit në 1991.
Ka pasur të pakten 1000 njerëz ne burg. Kam kaluar 14 vjet brënda; 9 vjet në Burrel dhe pjesën tjetër në Spaç dhe Qafë të Barit. Na lejohej të ajroseshim për 1 ore çdo mëngjes dhe pastaj mbasdite – këto ishin rregullat. Por, ndonjëherë, mund të kalonte një muaj dhe nuk na lejonin te dilnim fare. Kur dilnim, mendonim me vete: “A do na vijë njëri këtë muaj të na sjelli pak bukë e një paketë cigare që të mos humbim toruan?
Policet na kërcënonin me shufra hekuri dhe na rrihnin kur riktheheshim brenda. Metodat e torturës ishin të ndryshme – unë isha me fat, sepse isha i ri dhe ne gjendje të mirë shendetësore. Në mes te dimrit, na fusnin në Birucë për një muaj, pa ndonjë arsye konkrete. Shumë të burgosur vdisnin në birucë ndërsa të tjerë nuk vinte ti shihte kush për vite. Nuk kishte më keq.
Dëgjoj shpesh për Nelson Mandelan qe vuajti në burg për 25 vjet – ne kemi pasur shumë Nelson Mandela në Shqipëri. Pjetër Arbnori ka qënë persekutuar dhe burgosur për 29 vjet. At Simon Jubani ka qënë hero i lindur. Çdo herë që kishte vizita zyrtare nga Tirana, nga Ministria e Punëve të Brendshme, ai bërtiste “Poshtë Enver Hoxha! Poshtë Komunizmi!”
Tani i themi këto fjale lirisht, por të të degjonte ushtari ato fjale në ato kohë? E torturuan duke ja thyer të dyja këmbët, të dyja krahët dhe brinjët dhe nuk tha një gjysëm llafi. Çdo herë e dënonin më keq; përfundoi duke bërë 27 vjet burg.
Më bënë të njëjtën gjë dhe mua. Më torturuan duke mi mbajtur duart dhe këmbët e lidhura deri sa të më binin të fikët – për gabime të paimagjinueshme si bërje zhurmë mbas orarit të caktuar dhe akuza të tjera të tilla.
Një moment pothuajse fatal për mua, jo prej rrahjeve po prej natyres së shpirtit tim te thyer, ishte kur mamaja ime erdhi të më takonte për herë të fundit. i kishin dhënë mundësinë të më shihte vetëm fytyrën, jo trupin.
Si për koinçidencë, rastisi qe atë ditë ishte në detyrë roja më i egër i burgut. Ajo e pyeti: Të lutem, a mund të shoh duart dhe këmbët e djalit tim?”
Ai iu përgjigj: “Je me fat që mund t’i shohësh fytyrën, sepse herën tjetër nuk do e gjesh më gjallë. Do të të japim rrobat e tij të lara në gjak siç bëmë me mamanë e Xhelal Koprenckës.”
Ajo u mërzit dhe u largua dhe me tha qe nuk do vinte më të më vizitonte.
Mamaja ime vrau veten duke u hedhur në zjarr. E vrau veten 8 vjet mbas arrestimit tim. E shoh mamanë time shpesh në endrra dhe ndihem sikur i kam borxh diçka. Një gjë për të cilën jam krenar, është që gjithmonë kujdesesha për traditat familjare dhe nuk kisha asgje per te pasur turp. Nuk pranova kurre të bëhesha spiun në mënyrë që të dilja nga burgu. Jam dënuar shumë herë për kokfortësine time dhe për këtë jam krenar.
“Njeriu nuk duhet ta ketë frikë të keqen, kur është duke luftuar për të mirën!” Si fillim, duhet të luftojmë për të mirën, për familjen dhe për Zotin – kështu e shoh unë. Dhe kur lufton për të miren, e mira do të vijë gjithmonë.
Gasper Gaspri është lindur në 5 Maj 1953 ne Laç. Ai është 65 vjec dhe jeton në Macomb County, Michigan me gruan e tij.
