E quajnë qyteti i serenatave, qyteti i shkollës së parë shqipe, Parisi i Vogël.

Nëse e viziton njëherë, gjen plot cilësi të tjera që të ftojnë ta vizitosh sërish.

Korça ndodhet në pjesën juglindore të vendit dhe është një nga qytetet më të bukura në Shqipëri me shumë muze dhe ndërtesa historike.

Nëse ke vizituar katedralen Ngjallja e Krishtit në Korçë, Pazarin e Vjetër xhamia e Iljaz bej Mirahorit, nuk duhet të lësh pa vizituar edhe muzeun e fotografit me famë botërore, Gjon Mili.

Shtëpia artistike ndodhet në qendër të Korçës dhe janë të ekspozuara 240 fotografi, pjesë e koleksionit nga puna e tij shumëvjeçare.

Emri i Gjon Milit u bë i njohur në Shqipëri pas viteve 2000.

“Mund të themi se ka qenë shqiptari më i njohur në atë kohë. Këtë e argumentojmë me krijimin e tij. Duke filluar nga viti 1940 – 1980. Ai ka qenë në skenën e fotografisë për 40 vjet. Madje në vitet ’50 është konsideruar fotografi mes 10 fotografëve më të mirë të botës dhe aty hyn ajka e fotografisë botërore, e cila edhe sot konsiderohet si përbërje e fotografëve botërorë. Robet Cappa, Weston dhe ky ka qenë në mesin e atyre më të mirë. Këtë përzgjedhje e kanë bërë profesorët e fotografisë, studiuesit. Domethënë nuk është një grup që e kanë zgjedh njerëzit e zakonshëm. Prandaj e them pa pikë dyshimi që është shqiptari më I njohur në botë.”

Profesori i Akademisë së Arteve në Prishtine Fahredin Spahia, tregon se familja e Gjon Milit emigroi kur ai ishte 5 vjeç në Rumani e më pas në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Pas diplomimit si inxhinier elektrik përkushtimi i tij ishte fotografia.

“Preferoj te them me nda jetën e Gjon Milit duke u mbështet ne figura të rëndësishme që ai ka takuar. Daja i tij që ka financuar udhëtimin e tij, takimi me Faik Konicën ka qenë deteminues për profesionin e tij. Ai e drejtoi drejt imazhit. Ai donte të ishte te filmi, por nuk ndodhi. Ai studioi për ndiçmin.”

Që në fillimet e para të karrierës si fotograf, Mili pati mbështetjeje nga emra të njohur të asaj kohe.

“Një tjetër person që ka dorë profesori Exherton. Exhertoni ishte dy vjet me i madh. Ai kishte titullin profesor. Miqësia me të, Gjon Milin e ndihmoi drejt rrugëtimit artistik.  Exheton ishte zbulues i flashit. Ai zbuloi edhe një flesh tjetër, i cili e ndihmoi Gjon Milin kur ai filloi të bënte fotografi me Stoboskopi, e gjithë bota që kishte njohur rreth fotografisë mbet e mahnitur.  Sepse kishte enigma, ca po ndodh te fotografitë, sapo i realizon. Ishte goditëse për historinë e fotografisë.”

Profesor Fahredin Spahia tregon se Gjon Mili ka futur  risi ne fotografinë botërore. U bë i pari që përdori fleshin elektronik dhe dritën stroboskopike.

“Tri risi i ka futur në fotografinë.

1. Stoboskopia
2. Fotografimi me dritë, të tjerët nuk e shfrytëzuan që të bënin art me të. Ai ishte i pari që bëri art.
3. Fotografi në një shpejtësi enorme. Ai fotografon daljen e predhës, nga topi i aeroplanit. Atë fotografi ai e fotografon me 1 te miliontën, me kaq shpejtësi të madhe. Asokohe nuk ka mbet gazete që nuk e ka shpall si ndodhi të vitit. Këto janë tre gjera që gjon mili pasuron fotografinë botërore. Ne s’mund të tregohemi indiferent.

Punoi për vite si fotoreporter për revistën “Life”. Para aparatit të tij pozuan personazhet më të famshëm të shekullit të 20.

“Në 1944 redaktori i “Life magazine” e porositi Gjon Milin të bënte një udhëtim rreth botës. Me kërkuar disa emra shumë të njohur ne artin pamor. Ato ishin mbi 70 vjeçar. Redaktori donte te bënte diçka për këta artistë. Një artikull për artistët e asaj kohe. Përzgjodhi Gjon Milin. Gjon mili ku udhëtonte, edhe shkruante për ta.”

Ai do të mbahet mend si njeriu që fotografoi Pablo Picasso-n duke pikturuar me dritë.

“Ai nuk kishte nevojë për gazetar me vete. Me shohim shkrime të mrekullueshme. Ndër emrat që redaksia përzgjodhi ishte dhe Pikaso. Nuk ishte e lehte për një fotograf te ri, 9 vjet pasi filloi me punuar, u nis drejt Parisit se ku gjendet Pikaso. Njeri i tregon se ku po i bën pushimet Pikaso, në njërën prej vilave të tij në plazhin francez. Gjon mili te niset për atje dhe e gjen. Ditën e pare e vëzhgon. Një dite me vone i zë rrugën. I thote se është fotograf i “Life Magazine”.  Ai i tregon atij fotot me staboskipi. Kështu fillon historia e fotografive me dritë. Jemi te fotografia konike e gjon Milit. Duke vizatuar me drite. Ne vitin 1949. “

Gjon Mili, fotografi i famshëm i “Life magazine” është padyshim shqiptari me i famshëm i shekullit te 20. Duke filluar nga viti 1940 dhe deri ne fund te viteve 1980, Gjon Mili ka qene i pranishëm në evenimentet më të rëndësishme të fotografisë botërore. Mili në vitet 1950 është vlerësuar mes 10 fotografeve me të mirë botërore, duke u renditur ndër emrat më të njohur të fotografisë së kohës. Emri i korçarit Gjon Mili është vendosur krah emrave te njohur të fotografisë si Robert Kapa apo Henri Breson. /Abcnews.al/ KultPlus.com