Bledar Kola ka hapur një restorant në kryeqytetin e Shqipërisë, i cili ka tërhequr vëmendjen ndërkombëtare. Kuzhinieri është i vendosur që vendin e tij ta sjellë përsëri në kulturën e tij të lashtë të ushqimit, shkruan “Süeddeutsche Zeitung”, përcjell Albinfo.ch

Bledar Kola ka mundur të ketë një jetë të rehatshme. Për shembull në Suedi, ku ai gatuante tek i famshmi Magnus Nilsson, në restorantin “Fäviken”. Ose në Kopenhagë, ku ai punoi nën kontratë në restorantin “Noma” me famë botërore. Por Bledari 34-vjeçar, një njeri me kokëfortësi rinore dhe fytyrën e një djali, donte të kthehej në atdheun e tij për të revolucionuar kuzhinën. Atë që ka ekzistuar gjithmonë midis majave të Alpeve shqiptare dhe valëve të Adriatikut. Kjo është një kuzhinë e fshatarëve dhe të varfërve. Nga njerëzit që gjithmonë është dashur të punojnë shumë dhe që janë bërë inventiv përmes mungesës perceptive të nevojshme e të dhimbshme.

Bledari është kuzhinier dhe pronar i restorantit “Mullixhiu” (në gjermanisht përkthehet si “Müller”), në kryeqytetin shqiptar të Tiranës, informon Albinfo.ch.

Dhe shkaku se ai pranon vizita të shpeshta nga gazetarët, është fakti se në vitin 2017 në një blog në gjuhën angleze, restoranti i tij u radhit dhjetë restoranteve më të mira europiane. Në fakt, nuk ishte ndonjë arritje e madhe, pasi ka shumë renditje, “por kjo ndryshoi shumë gjëra për ne”, thotë Bledari dhe buzëqesh. Kuzhina e tij fitoi brenda natës shumë adhurues jashtë vendit dhe u bë një temë e bisedës në Tiranë, ku më parë nuk e vlerësonin shumë prodhimin vendor dhe nuk flitej për terme të tillë si “bio”, “sezonal” ose “i qëndrueshëm”. Por, papritmas Mullixhiu u stërmbush për disa javë të tëra, papritmas sikur lindi krenaria e re në kuzhinë të vjetër.

Mullixhiu duket si një dhomë e fermerit, e ngrohtë dhe e rehatshme. Muret e paneluara, tavolinat e punuara me dorë me një sirtar të vogël, ku mysafirët mund të gjejnë takëmet e tyre dhe pëlhurat prej liri. Restoranti ka vend për 40 persona, të paktën kur janë të gatshëm të ulen së bashku. Në parahyrje, të ndarë me një disk nga salla, janë tre pajisje në formë të mullirit të miellit që i japin emrin e tij, Mullixhiu: Një për thekër, një për grurë dhe një për misër.

Nga kjo Kola e gatuan bukën e tij, ajo është e fortë dhe me masë të kripur. Këto mullinj janë gjithashtu arsyeja pse ai shpesh kalon nëpër restorantin e tij të miellit, duke fshirë gishtat e tij në platformën e tij para se t’i përshëndesë mysafirët me një shtrëngim duarsh.

Rruga e Bledarit, përmes restoranteve më të mira në botë tek restoranti i vet në Tiranë, mund të ofronte material për një film. Ai u rrit në një fshat në mes të Shqipërisë. Me nënën e vetme dhe katër vëllezër e motra të tjerë. Ishte një fëmijëri e vështirë e përplot me punë, e manifestuar nga ndryshimi i stinëve. Nëse familja donte të mbijetonte dimrin, ata duhej të korrnin sa duhet dhe të zgjoheshin në verë, thotë ai. Edhe si djalë, ai ndihmoi nënën e tij për të gatuar. “Kemi marrë vetëm atë që na sillte kopshti ynë ose nga kafshët tona, bënim bukë, mblidhnim mjaltë, bënim kos, piqnim raki”. Në moshën 15-vjeçare, Bledari më në fund shkoi në Angli për të fituar para dhe për t’ia dërguar nënës së tij. Puna e tij e parë: larje enësh në një restorant japonez. Vullneti, këmbëngulja dhe fati e çuan në shkallën e parë të kuzhinierëve europianë, transmeton Albinfo.ch. Ndoshta edhe vështirësitë e fëmijërisë, të cilat e mësonin ate nga pak, të bënte më shumë. “Ushqimi nuk harxhohej kurrë, ishim shumë të varfër për këtë”.

Kur Bledari u kthye në Shqipëri në vitin 2007, ai punoi në një restorant francez dhe ishte i pakënaqur. “U ndjeva gabimisht, nuk isha kthyer për këtë”. Në vitin 2016, ai më në fund vendosi të hapte restorantin e vet dhe të gatuante atje vetëm në rajon, informon Albinfo.ch. Ai shkoi nëpër fshatra për të mbledhur receta nga fermerët, gatuante domate të zeza, patate, polentë dhe jufka, pasta të mbushura që janë pjesë përbërëse e kuzhinës shqiptare që nga shekulli XIV. Dhe ai zbatoi atë që e kishte mësuar si fëmijë: “Në qoftë se ju keni më pak përbërës, ju e zhvilloni më tepër imagjinatën Nëse ju nuk keni të holla për ushqim, ju keni për të gjykuar sipas asaj që natyra ka për të ofruar. Kjo është filozofia e kuzhinës sime”.

Menyja e Mullixhiut është e qartë. Gjithashtu, për shkak se kuzhina është tashmë shumë e vogël për vërshimin e mysafirëve. Oferta bazohet në atë që ofron sezoni. Mishi i qengjave dhe dhive të reja, frëngji me trembje në argjilë, shumë perime, djathë, kos. Pjata e preferuar e Bledarit në këtë sezon është trahana që është i njohur në të gjithë Ballkanin. Bledari e përgatit atë si një pilaf me lëng pule, i rafinuar me lëng majdanozi dhe qershi.

Mullixhiu ishte një sipërmarrje për themeluesin e saj. Bonusi i stilit të jetesës që lloji i ushqimit “Slow Food” ka në Evropën Perëndimore, pothuajse nuk ekziston në Tiranë. “Vendasit e më me dëshirë hanë ushqime të huaja, dhe kuzhinën shqiptare ende është e mbuluar me inat sepse konsiderohet e mbetur pas, kuzhina e të varfërve”, thotë Bledari. “Unë dua ta ndryshoj këtë pikëpamje, por për këtë duhet rritur ndërgjegjësimin dhe është një proces i gjatë”.

Kuzhina e të varfërve – “Cucina Povera”. Këtë shprehje e shpiku kuzhinieri televiziv shqiptar Armand Kikino, në Expo 2015 në Milano. Panairi i botës u kthye në të ushqyerit dhe Armandi në tryezë solli atë që fermerët e vendit të tij po gatuanin. Thuhet se ministri i Bujqësisë i ardhur enkas, ishte zemëruar pa masë për termin “kuzhinë e keqe”.