Dorëshkrimi i Hilë Mosit, ‘korni englez’ i Fan Nolit, violina të Heronjve të Popullit, Qemal Stafa dhe Ylbere Bylykbashi. Këto janë vetëm disa prej objekteve origjinale nga fondi i Muzeut Historik Kombëtar që shfaqen në hollin e tij.

“Trashëgimia shpirtërore përmes instrumenteve muzikore” titullohej ekspozita e çelur dje në Muzeun Historik Kombëtar. Ajo u çel në kuadër të 21 qershorit, “Ditës Botërore të Muzikës”. Ministria e Kulturës ka shpallur muajin qershor si “Muajin e Muzikës”, duke organizuar një sërë aktivitetesh gjatë gjithë këtij muaji. Ekspozita vjen mbështetje të projekteve dedikuar kësaj ngjarjeje, Muzeu Historik Kombëtar çel për publikun ekspozitën me titull “Trashëgimia shpirtërore përmes instrumenteve muzikore”.

Drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dr. Dorian Koçi, u shpreh për këtë ekspozitë se, “Midis tipologjive kryesore të trashëgimisë shpirtërore shqiptare përfshihen këngët dhe vallet, meloditë dhe ritet e ndryshme, proza dhe poezia popullore, shfaqjet dhe lojërat popullore, si dhe instrumentet e nevojshme për shoqërimin e tyre”. Sipas tij, lidhur me instrumentet popullore duhet thënë se ka lloje të ndryshme që përfshihen në instrumentet idiofone, membranofone dhe kordeofone. Pjesa më e madhe e objekteve të përfshira në ekspozitë janë veglat kordeofone, ku hyjnë ato vegla, të cilat nxjerrin tinguj nga vibracionet e kordave. Ndër to mund të përmendim çiftelitë, lahutat etj. Në ekspozitën e çelur, publiku do të gjejë vegla frymore (membranofone) si fyelli, cylja, zymare etj. “Nuk mund të mungojë gjinia e veglave idiofone, ku hyjnë mjetet kumbuese që nxjerin tinguj nga vibracionet e trupit të tyre të ngurtë nëpërmjet tundjes”,-tha ai.

<►>

Ndërsa akademiku dhe muzikologu i njohur Vasil Tole theksoi se: “Ndjej një kënaqësi të veçantë që marr pjesë në këtë ekspozitë të një rëndësie të veçantë. Ju ftoj të gjithëve që ta konsideroni këtë event si një pjesë të pasurisë humane të popullit tonë. Të huajt, gjithnjë e kanë pasqyruar shqiptarin tradicional të veshur me kostum popullor dhe me një armë në brez, por në të vërtetë përveç armës, traditë për shqiptarin ka qenë edhe vegla muzikore”. Tole vërejti se instrumenti kishte një peshë të madhe në traditën popullore. Mjeshtëria e veglave tradicionale po shkon drejt zhdukjes, ndaj kjo ekspozitë duhet të na ndërgjegjësojë së tepërmi në mbajtjen gjallë të kësaj tradite popullore”. Korni anglez, i cili ekspozohet ka një domethënie të veçantë historik sipas Toles. Ndërkohë që violina e Qemal Stafës është një objekt tjetër i rëndësishëm, ku është e lidhur sipas muzikologut me formimin e politikanëve në vitet ’30.

Ekspozita “Trashëgimia shpirtërore përmes instrumentave muzikorë” vjen në kuadër të muajit të muzikës.
Ekspozita u çel me qëllimin e ruajtjes dhe mbrojtjes së vlerave të trashëgimisë shpirtërore të krijuar nga shqiptarët ndër shekuj. Këto vlera, unike dhe të shumëllojshme për nga mënyra e krijimit, përçimit dhe realizimit të tyre, përbëjnë një nga shtyllat e identitetit kulturor të shqiptarëve.