31 Gusht, 2017 - 11:00 pm
Shkencëtarët kanë zbuluar gjuhë të harruara që prej Mesjetës së Errët mes dorëshkrimesh të lashta, të zbuluara në manastirin e Shën Katerinës në Egjipt. Gjuhë të harruara që prej Dark Ages kanë dalë në dritë, pasi shkencëtarët kanë përdorur një metodë të re të deshifrimit të një thesari me dorëshkrime antike.
Ato përcaktohen si gjuhë tejskajshëm të rralla, përfshirë edhe Caucasian Albanian, ose Shqipja e Kaukazit, gjetur mes dokumenteve në Manastirin e Shën Katerinës në gadishullin e Sinait që datojnë së paku 1500 vjet më pare. Murgjit i kanë shkruar tekstet e tyre së pari në pergamena e më vonë ato janë gërryer, fshirë dhe përdorur për të shkruar Biblën nga brezat e mëvonshëm, të cilët flisnin në gjuhë më moderne.
Kërkuesit shkencore – siç raporton Kultplus.com – kanë zhvilluar një teknikë të avancuar përmes së cilës mund të shikohen tekstet origjinale të cilat nuk lexohen dot me sy të lirë, teknika është quajtur “era e re e artë e zbulimeve”. Metoda i lejon shkencëtarët të shikojnë shkrimet e para mbi pergamena, të cilat në ato kohë ishin shumë të vlefshme, para se të ripërdoreshin në vitet e mëvonshme. Teksa shanset për të gjetur të tjera dokumente të lashta në manastirin e Shën Katerinës janë gjithnjë e më tepër të kërcënuara .
“Epoka e zbulimeve nuk është mbyllur”, deklaroi për gazetën “The Times”, Michael Phelps që drejton Librarinë Elektronike të Dorëshkrimeve Antike në Kaliforni. “Në shekullin e 21-të, ne do të aplikojmë teknika të reja mbi dorëshkrime që kanë qenë nën hundën tonë. Do të rikuperojmë zëra të humbur të historisë sonë”. Siti poshtë malit, ku sipas Biblës thuhet që Zoti i dorëzoi Moisiut 10 Urdhëresat, ka qenë burimi dhe depoja e mbledhjes së qindra mijëra dorëshkrimeve që prej ndërtimit të tij në shekullin e 6-të. Nuk ekziston një librari e dytë në botë që të paralelizohet me të. Manastiri është një institucion që prej kohës së Perandorisë romake që vijon të veproje sipas misionit të tij të origjinës. Por shkencëtarët tashmë janë të zënë duke gërmuar ndër tekstet origjinale të gjetura në thesarin e dorëshkrimeve të zbuluara në Manastirin e Shën Katerines, publikuar më parë nga Ministria e Thesarit në Kairo. Zbulimet përfshijnë kopjen e parë të njohur deri më tani të Ungjillit në Arabisht, si dhe shembuj të hershëm të punimeve të njohura tashmë të fizikantit grek Hippocrate.
Dorëshkrimet sipas “The Times” dhe “Indipendent” janë të një rëndësie të veçantë për gjithë shkencën e historiografisë botërore ndërsa mbetet për t’u kuptuar roli dhe rëndësia, me të cilët përdoret Albanian Caucasian në këto dokumente. Ende nuk ekziston një kërkim shkencor i mirëfilltë i akademikëve shqiptarë në gjurmim të lidhjeve që mund të kenë Shqipja e gadishullit Ilirik me Albanët e Kaukazit, dokumente dhe dorëshkrime të të cilëve gjenden me shumicë në Matedanaran në Muzeun e Dorëshkrimeve në Armeni. / KultPlus.com