Emmanuel Levinas është një nga filozofët më të rëndësishëm të shekullit të 20-të. Mendimi i tij, huazimi nga judaizmi, hap një rrugë të re: nga vetja tek vetja, qenia është e pakuptimtë, vetëm tjetri, “Tjetri” në gjuhën e Levinas, vjen për të na kërkuar dhe na lejon të qasemi drejt njohurisë…

Emmanuel Levinas, filozofi i personalitetit, mikpritjes dhe përgjegjësisë, është aktual më shumë se kurrë. Lindur në janar 1906 në Lituani, ai studioi filozofi në Strasburg (1923-1930), qëndroi në Fribourg të Gjermanisë pranë mjeshtërve të tij filozofë, Husserl dhe Heidegger, më pas u kthye në Francë, ku u natyralizua francez në vitin 1930 dhe ku vazhdoi karrierë si profesor i filozofisë në Universitetin e Poitiers, Paris Nanterre dhe në Sorbonne. Me gjithë statusin e tij si një figurë kryesore në filozofinë e shekullit XX, ai u lexua dhe u mësua pak. Filozofia e tij, huazimi nga judaizmi dhe përdorimi i inovacioneve gjuhësore që e vështirësojnë leximin tonë të parë, gjithsesi hap një rrugë të re: duke e bërë Etikën, kundër Ontologjisë, filozofinë e parë.

Nëse “fytyra e Tjetrit” është një formulë që përmbledh shpesh mendimin e Levinas, pse është ky nocion kaq i rëndësishëm për të? Çfarë nënkupton, zbulon apo urdhëron një fytyrë? Dhe çfarë ndodh kur, fjalë për fjalë, ne “humbasim fytyrën”?

Emmanuel Levinas është filozofi i etikës dhe pa dyshim, moralisti i vetëm i mendimit modern. Por, atyre që e konsiderojnë specialist të etikës, si të ishte etika një specialitet, etika është filozofia fillestare, nga e cila fitojnë kuptim degët e tjera të metafizikës.

“Sigurisht, në historinë e filozofisë ndodh që më vonë të rizbulohen tendencat që retrospektivisht dukej se paralajmëronin risitë e mëdha të të sotmes; mirëpo, këto kishin të bëjnë së paku me tematizimin më parë. Tematizim, ky që kërkon gjenialitet dhe ofron një ligjërim të ri. Puna që e kisha bërë atëherë mbi “teorinë e intuitës” te Husserli ka qenë e ndikuar kështu nga Sein und Zeit, në atë masë saqë kërkoja ta paraqes Husserlin si ta kishte hetuar problemin ontologjik të qeniesimit, më shumë çështjen e statusit se sa atë të esencës së qenieve”, – shprehet Levinas.

Projekti intelektual i Emmanuel Levinas ishte të zhvillonte një filozofi të parë. Në një kohë që tradicionalisht filozofia e parë nënkupton ose metafizikën ose teologjinë, vetëm që të rivendosej nga Heidegger si ontologji themelore, Levinas argumentoi se është etika, ajo që duhet të konceptohet. /Hejza/ KultPlus.com